Совет бийлигинин «Кулактарды тап катары жоюу» саясатынын негизинде Кыргызстандагы оокаттуу дыйкандарга карата массалык репрессия башталган. Макалада Талас кантонунун Караой болуштугундагы бай-манаптарды 1929-жылы кулакка тартылгандыгы тууралуу маалыматтар архивдик булактардын негизинде иликтөөгө алынган. 

Полный текст

Бул макалада Сайф ад-дин Аксыкентинин «Мажму ат-таворих» эмгегинде камтылган кыргыз санжырасы тууралуу сөз болот. «Мажму ат-таворихте» Салусбек Булгачынын балдары деп аталган уруулар тобуна байланыштуу маалыматтар иликтенди. Аталган кол жазмада XVI к. башында кыргыз элинин уруулук түзүмүн чагылдырган санжыралык маалыматтар камтылган. «Мажму ат-таворихте» Салусбек Булгачиден тараган алты уруу: Бостон, Тейит, Жоокесек, Төөлөс, Каңды, Кыдырша ошол мезгилде Оң канатка киргизилген. Учурда бул кыргыз уруулары Ичкилик бөлүгүнүн курамына киришет. Ал санжыра менен азыркы кездеги кыргыз урууларынын түзүмүнө, алар боюнча иликтөөлөргө салыштырма талдоо жүргүзүлөт.

Полный текст

Кыргыздардын жана Кыргызстандын тарыхы боюнча маалыматтар келтирилген, тарыхый булак болуп кызмат өтөй турган орто кылымдагы мусулман авторлорунун чыгармаларынын ичинде XV-XVI кк. чегинде молло Сайф ад-дин ибн дамулло Шах Аббас Аксикенди жана анын уулу Нур Мухаммед деген кишилер тарабынан жазылган «Мажму ат-таворих» (Тарыхтар жыйнагы) аттуу кол жазма кээ бир өзгөчөлүктөрү аркылуу көңүлдү бурат.

Полный текст

Макалада  кыргыз совет мамлекетинин түптөлүшү жана өнүгүшү мезгилинде тарыхый иликтөөлөрдүн негизинде Кыргызстандагы жергиликтүү бийликтин ролун ачып берүү маселеси көтөрүлдү. Мамлекеттик бийлик жана башкаруу структурасынын натыйжалуу иштешинде жергиликтүү бийлик ѳзүнүн күчүн жоготкондугу, борборлоштурулган бийликтин күч алышы каралды. Жергиликтүү кеңештердин компетенциясын жана ыйгарым укуктарынын чегин аныктоодо, жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүдө алардын өз алдынчалыгы белгиленген, бирок алардын ишмердүүлүгү борбордук бийликтин жана жогору турган бийлик органдарынын чечимдерине ылайык гана жүргүзүлгѳн.

Полный текст

Макалада кыргыздын Баргы уруусу легендарлуу Баргужин-токум өлкөсүнүн аталышы аны менен тыгыз байланышта болуп, Байкөлдүн ары жагын мекендеген байыркы Баргу же Баргут уруусу менен этногенетикалык байланыштары кытай булактарындагы маалыаттар менен бирге батышизилдөөчүүлөрү – É.Chavannes, G.Schlegel, V.Thomsen, F.Hirth,  орус-совет окумуштуулары – Н.А.Аристов,  А.Н.Бернштам, Л.П.Потапов, Е.В.Ковычев, С.М.Абрамзон, Б.Р.Зориктуев, А.Г.Малявкин сыяктуулардын эмгектеринин жана автордун талаа материалдарынын негизинде иликтөөгө алынып изилденет. Изилдөөнүн жыйынтыгында көпчүлүк илипоздор Баегу/Байырку уруусун келип чыгышы боюнча түрк тилдүүлөрдөн келип чыгышы жөнүндөгү гипотезаны колдошот жана карманышат. Алгачкылардан болуп Н.А.Аристов Баргы уруусунун аты монголиялык баргут уруусунун аты менен байланышта болушу мүмкүн деп, кыргыздын Баргы уруусу менен монголдордун баргут уруусунун этногенетикалык жактан байланыштырган. Н.А.Аристовдун бул гипотезасын колдоп С.М.Абрамзон Баргы уруусун Байкөлдүл ары жагын мекендеген байыркы Баргу же Баргут уруусу менен салыштырып, окшоштурган. С.М.Абрамзондун бул оюн бурят окумуштуусу Б.Р.Зориктуев кубаттап колдогон. Макаланын соңунда Баргы уруусунун курамында кездешкен  «ак баргы», «кара баргы», «сары баргы», «таз баргы», «карабагыш баргы», «мырза баргы»,  «улуу баргы», «кичи баргы», «хан баргы», «үч баргы», «үчбай баргы» деген этнонимдик аталыштарга кыскача аныктамалар берилген.

Полный текст

Макалада кыргыздын саяк уруусуусун аталышынын этимологиясы ассирия, грек, византия, кытай булактарындагы маалыматтар жана Х.Скёльд, Ж. ван Виндекенс,  О.Семереньи, Г.У.Бэйли,  В.Бранденштейн, М.Майрхофер, В.де Сен-Марте́н, Х.Лассен, С.Леви, В.Томашек, О.Франке, Ф.И.Страленберг, Г.Вамбери, Н.А.Аристов, В.В.Григорьев, Б.А.Литвинский, В.И.Абаев, Д.Е.Еремеев сыяктуу окумуштуулардын эмгектеринин негизинде иликтөөгө алынып изилденет. «Сак» этноними алгачкы жолу б.з.ч. 641-640-жылдарга таандык Ассирия жылнамаларында эскерилет. Кийинчерээк «сак» аталышын антикалык жана байыркы перс булактарынан кездештиребиз. Антикалык булактарда «сак» деген аталыш Орто Азия урууларына карата колдонулган, аларды көп учурда жамааттык, жалпы термин менен «скифтер» деп аташкан. Перстер бардык скифтерди сак деп аташкан. Окумуштуулар «Сак» этнониминин аталышын кыргыздын саяк уруусу менен байланыштырышат. Кыргыз санжырасында Саяк уруусунун түпкү теги Сайрак, Саксын, Сит деген эл экендиги баяндалып,  кыргыз уруулары деп эсептелет. Макалада Саяк уруусунун курамында кездешкен «саяк», «чекир-саяк», «катаган-саяк», «күңгөй-саяк», «тескей-саяк», «чоң-саяк», «анык саяк», «накта саяк», «нак саяк», «чыныгы саяк», «чын саяк», «төрө-саяк»,  «чоро-саяк», «чоңко-саяк» аталыштарга кыскача аныктамалар берилген. Ошондой эле саяк элинин материалдык маданиятына байланыштуу «саяк элечек», «чоро тон», «саяк ээр», «саяк ат» деген этнографиялык аталыштар кездешет. Изилдөөнүн негизинде Саяк (Сайак) уруусу б.з.ч. I миң жылдыктарда Борбордук Азияда жашаган байыркы Сак көчмөн урууларынын түздөн-түз урпагы болуп, анын аталышы Сайак (Саяк) – «даңктуу», «атактуу», «эң мыкты», «чыгаан», «кыраан», «колдоочу», «жортуулчу», «бир жерге токтобогон», «көчмөн» уруу же эл деген маанилерди тюндурат.

Полный текст

Бул макалада “Манас” эпосундагы монгол, иран, араб сөздөрүн изилдөөнүн тарыхый, маданий, тилдик, этнографиялык өңүттөрү белгиленип, кыргыз тилиндеги кыргыз-монгол параллелдери менен иран, араб сөз катмарларынын пайда болуусунун тарыхый, саясий, маданий, лингвистикалык факторлору, маданий жана тилдик карым-катыштары, тилдик кабыл алуулардын өбөлгө-шарттары изилдөөгө алынды. Ошондой эле “Манас” эпосунан алынган монгол, иран, араб сөздөрүнүн мисалында кыргыз тилинин баюу, өнүгүү процесстери көрсөтүлүп, башка тилдерден кабыл алынган сөздөрдүн эпосто аткарган лексикалык, семантикалык, стилистикалык функциялары талдоого алынды. Лексикалык баюунун эң өнүмдүү булактарынын бири катары чет тилдеринен жаңы сөздөрдү кабыл алуунун табигый, тарыхый жана маданий шарттары, тийгизген таасирлери, тилдик алака-катыштары илимде белгилүү болгон тарыхый окуялардын өңүтүнөн, башкача айтканда, тарыхый контексттен  иликтөөгө алынды.

Полный текст

Макалада Кыргызстан менен Тажикстандык көп тараптуу, анын ичинен суу-энергетикалык, чек ара, маданий, дипломатиялык байланыштары боюнча каралды. Өзгөчө чыр-чатактардын себептери, чечилиши, негизги окуяларга кыскача ой жүгүртүү берилди. 1992-жылдан бери түшүлгөн дипломатиялык байланышты андан ары чыңдоонун негизги факторлору талданды. Магистрант бул теманы карап жатып, чек ара маселелерин чечүүнүн негизги жолдоруна токтолуп кетти. Илимий макала Кыргызстандагы чек араны чыңдоо, мамлекетте бейпилдикти орнотуу, коншулар менен тынчтык жана достук мамиледе болууга чакыруу максатында жазылды. Кыргызстан бүгүнкү күндө Тажикстан менен болгон талаш аймактарды жөнгө салууда бардык күчүн жумшоодо. Мамлекеттик денгээлде сүйлөшүүлөр жүрүүдө. Ушунун баары макалада анализ менен жазылды. Тарых илиминде чек ара маселесин кароо боюнча илимпоздордун эмгектери пайдаланылды.

Полный текст

Безработица и низкий уровень жизни населения Кыргызстана являются следствиями социально-экономического кризиса, который начался после развала Советского Союза. В Кыргызстане наблюдались негативные явления, такие как инфляция, бедность населения, дефицит эффективных рабочих мест и нарастание социальной напряженности.

Полный текст

Кыргызстан, как и другие страны постсоветского пространства, пережил значительные социально-экономические изменения после обретения независимости в 1991 году. В статье мы проанализируем основные факторы, которые повлияли на социально-экономическое развитие республики в постсоветский период.

Полный текст

Бул макалада Кара-Кыргыз Автономиялуу Областынын 1925-1926-жылдардагы округдук-волостук түзүлүшкө өтүүнүн себептери жана жаңы административдик башкаруунун жолдору каралат.

ККАОнун мамлекеттик  курулушу боюнча уюштуруу иштеринин жүрүшүндө областык жана округдук революциялык комитеттердин иш-аракеттеринде административдик башкарууну уюштуруу талаптагыдай болбогондугун көрсөттү. Ошондуктан областтык революциялык комитет эки округдук бөлүштүрүүдөн баш тартууга аргасыз болгон.

Анын жүйөөлүү себептери дөңгөлөктүү жолдордун жоктугу жооптуу кызматкерлердин борборборго катташына оорчулук келтирген. Телеграф-телефон байланышы ККАОнун бардык аймагын камтыган эмес, ошондой эле радио байланыш да жок болгон. Бардык иштер кагазга жөнөкөй жазуу менен  кыскартылып берилген. Мындан тышкары, түпкү калктын сабатсыздыгынан округдук волосттордо  жана өтө чоң округдарды башкара ала турган адамдарды табуу кыйын болгон. Баш тартуунун дагы бир себеби, округдун айрым бөлүктөрүнүн (мисалы, Талас району менен Пишпек округу) ортосунда соода-экономикалык байланыштын жоктугу да болгон.

1924-жылы ноябрда Каменскийдин төрагалыгы астында  областы райондоштуруу боюнча комиссиясынын сунушу боюнча област төрт округка – Пишпек, Каракол-Нарын, Ош, Жалал-Абад жана мурдагы Каракол жана Нарын уезддери, Пишпек уездинин Тоолуу районунун бардык волосттору Каракол-Нарын округуна өтүшү керек болгон.

Башкаруу ынгайлуулугу жана башка административдик иш чараларды камсыз кылуу үчүн  областтык жана волосттук, уездик  бирдиктердин аймактык бөлүмдөрүн  түзүү пландаштырылган.

Полный текст

В данной статье рассматривается демографические проблемы, то есть данные о численности и естественном росте населения страны, в том числе о том, что старение населения является экономической проблемой.

Уровень старения населения в РК в основном отражает уровень признания важности жизненно важной статистики как важного вклада в планирование развития человека. В статье представлен сравнительный анализ старения, общего коэффициента рождаемости, смертности и ожидаемой продолжительности жизни при рождении по возрасту и стране.

В статье проанализированы результаты национальной переписи населения 2021 года по отношению к народу Казахстана.

Полный текст

Макалада «кредиттик андеррайтинг» түшүнүгүнүн эволюциясы, Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын кредиттик тобокелдикти башкаруу жаатындагы сунуштары, Кыргыз Республикасынын банк секторундагы кредиттик тобокелдикти башкаруу менеджменти системасынын азыркы абалы каралат. Кредиттик андеррайтинг системасын өнүктүрүү 3 этаптары бар. Кредиттик андеррайтингдин калыптанышынын ар бир этабы банктык көзөмөл боюнча Базель комитетинин, атап айтканда Базель 1, Базель 2 жана Базель 3 сунуштамаларын ишке ашыруу менен байланышкан. Базелде 3 Өзгөчөлүктөрү. КР банк системасынын кредиттик андеррайтингинин азыркы абалы.

Полный текст

Кептик-прецеденттик түрмөктөрдөгү табу, сакралдуулук, тыюу функцияларын иликтөө да лингвопаремиология үчүн, коомдук жүрүм-турумду мүнөздөп жөндөө үчүн, жаш муундарды туура багыттоо үчүн зарыл.

            Төмөнкүмакала  табулашкан сγйлөө формулаларынын маани-маңызы, алардын колдонуу чөйрөсү жана тыюу лексемалары өз маанилери аркылуу тилди алып жүрүүчүлөрдүн жүрүм-турумуна чектөө киргизип, алар аткарбай турган жорук-жосундарды каттайт, этностун эс тутумунда омоктуу орун ээлеп, алардын көз карашын жөндөйт.

            Макалада  табулашкан сүйлөө формулаларынын тил илиминдегианын ичинде кыргыз жана англис тилдериндеги адамдын жүрүм-турумун мүнөздөгөн паремиялар, сүйлөөшүүдөгү тыюу формулалары бир жагы менен идиомаларга, бир жагы менен макал-лакаптарга, бир жагы менен сүйлөө жандуу түрмөктөргө кирип, үч тараптуу болушу ачыкталды. Идиома менен макал-лакаптарга кошкондо булардын образдуулугун, курамындагы лексемалардын өтмө мааниде колдонушун, экспрессивдүүлүгүн эсепке алабыз. Макал-лакаптардын тобуна кошкондо жалпылоочу, көркөмдүк сапаттары эсепке алынды. Макалада  табулашкан сүйлөө түрмөктөрдөгү лексикалык бирдиктердин туруктуу жана өзгөрүлмө маанилери тууралуу кеңири сөз кылмакчыбыз.

Полный текст

Табу, табулашкан сөз түрмөктөрү түрк тилдеринде кенен таркаган. Булар кыргыз провербиалдык мейкиндигине да мүнөздүү.

Кыргыз макал-лакаптарынын тизмесинде көптөгөн тыюу формулалары учурайт. Жаштарды гумандуулукка, сабырдуулукка, сылыктыкка, адилеттүүлүккө, уяттуулукка, боорукерликке ж.б. асыл сапаттарга ээ болууга багыттайт. Тыюу формулалары биздин провербиалдык талаада эбегейсиз чоң кызмат аткарып келет. Алар коомдук жүрүм-турумду көзөмөлдөп, эл өкүлдөрүнүн ич ара мамилелерин түздөп, позитивдүү жүрүм-турумга үгүттөйт.Төмөнкү илимий макалабыз кыргыз этносуна тиешелүү тыюу формулаларын иликтөөнүн негизги аспектилерин өзүнө камтыйт. Кыргыз тилиндеги табу, тыюу формулаларына тиешелүү парасинтагматикалык жана трансформациялык кубулуштар аныкталып, аларга тиешелүү биринчи жолупрофессор С.К. Рысбаев тематикалык жактан топторго ажыратып караган,ошондой эле бир нече когнитемалар да белгиленген.Табулук лексемалардын маани-маңызын түшүнүү деңгээлин көрсөтүү максатында метатил өкүлдөрүнүн ичинде сурамжылоо жүргүзүлүп тишелүү жооптор алынды.

Полный текст

Сетевой жаргон, сетевой язык — жаргон, используемый при общении через компьютерные сети, в первую очередь через самую большую из них: Интернет. На данный момент точного определения данного понятия сформулировать невозможно, из-за того, что сетевой сленг постоянно меняется, как и его тенденции. Один из самых популярных примеров сетевого жаргона — «ЛОЛ» (англ. LOL), означающее «смех, веселье». Чаще всего данные слова или выражения используются для сокращения полных слов и предложений: так, чтобы обозначить нежелание читать длинный текст, можно использовать аббревиатуру. Сетевой жаргон стал популярен вместе с развитием социальных сетей и игровых платформ; некоторые используют сленг для удовольствия, а некоторые даже в реальной жизни.

 Согласно исследованиям, основной причиной использования сетевого языка является облегчение общения и набора букв: это позволяет экономить время и увеличивать скорость чтения.  Сетевой язык очень сложен. С точки зрения изучения языка в данной статье предполагается проанализировать влияние сетевого языка на китайский язык и культуру посредством изучения грамматики и прагматики конкретного сетевого языка, чтобы упростить правильное обращение и использование сетевого языка. 

Полный текст

Данная научная статья посвящена изучению роли метафоры, которая как языковое явление встречается не только в устной речи, но также и в письменной. Огромное значение метафоры состоит в использовании ее в художественных произведениях. Нет ни одного автора, который не воспользовался бы метафорическим переносом для того, чтобы в ярких красках описать героев, различные явления и действия.

Полный текст

В статье рассматривается неоспоримая роль выразительного чтения,как эффективного средства развития навыков свободной устной речи.Выразительное чтение – важный навык, позволяющий донести до слушателей замысел произведения, его идейное содержание. Таким образом, выразительное чтение – важный навык, позволяющий донести до слушателей замысел произведения, его идейное содержание, раскрыть тончайшие нюансы чувств, переживаний ощущений героев художественного текста или стихов. И как отметили выше, обучение выразительному чтению начинается с работы над техникой речи, куда входят такие важные компоненты как: дыхание, голос, дикция.

Полный текст

В этой статье рассматривается аспект нейтрального слоя.Аспект нейтрального слоя заключается в его универсальном характере, что означает, что слова, принадлежащие к этому слою, не ограничены в использовании и могут использоваться во всех стилях и во всех сферах человеческого общения, что делает этот слой наиболее стабильным из всех. В отличие от литературных и разговорных слов, нейтральные слова лишены особой стилистической окраски. Есть слова, которые в равной степени подходят для использования на лекции, в стихотворении или в разговоре с ребенком. Считается, что они стилистически нейтральны и составляют общее ядро словарного запаса. Они характеризуются высокой частотностью и занимают большую часть каждого высказывания.

Полный текст

Акыркы жылдары лексикографиялык жана лексикологиялык илимий иштер тил илиминде кеңири орун ала баштады. Анын ичинен семантика азыркы тил илиминин көңүл борборунда турат, б.а. тилдин семантикалык аспектисин изилдебей туруп, тилдин функционалдык табиятын, законченемдүүлүктөрүн терең түшүнүү мүмкүн эмес. Семантикалык аспектиде тилдин бардык катмарлары, ошол эле учурда морфологиясы да изилденет.Бул макалада семантиканы тилдин негизги компоненти катары кароого байланыштуу маселелер каралат. Азыркы шарттарда семантикага кызыгуунун пайда болушунун негизги себептери негизделген. Төмөндө "семантика" деген түшүнүк аныкталып, анын негизги өзгөчөлүктөрү каралды. Синонимия, антонимия, гипонимия сыяктуу маселелерге токтолдук. Заманбап шарттарда семантикалык анализ жүргүзүүнүн маанилүүлүгү баса белгиленип, компьютердик технологиялар жана шаймандардын жардамы менен ар кандай тексттерди жана чыгармаларды түшүнүүнү иликтөөгө мүмкүнчүлүк түзүлдү.

Полный текст

Сөзтүшүнүгүнүн аныктамасы бүтүндөй лексикологияда жана тил илиминде өзгөчө татаал маселе болуп эсептелгендиктен, көптөгөн лингвисттер сөздүн белгилерин көрсөтүү менен аны ар тараптан  ачып берүүгө аракенттерди кылышкан. Сөз лексиканын негизги бирдиги катары (тилдин лексикалык деңгээли) тил системасынын эң маанилүү, борбордук бирдиги болуп эсептелет. Сөз – чындыктын кубулуштарын белгилөөгө, адамдын сезимдерин, эмоцияларын жана эрк-ниетин билдирүүгө жөндөмдүү тилдин эң кыска бирдиги. Ал тилдик анализдин тыбыштык, маанилик жана грамматикалык ар кандай аспектилеринде баса белгиленген белгилерди бириктирет. Сөз тилдин негизги элементи деп эсептелип, психологиялык чындыкты чагылдырат, адамдар бири-бири менен сөз, сөз айкаштары жана сүйлөмдөр аркылуу баарлашып, мамиле түзүү каражаты катары кызмат кылат.

Макала«сөз» терминин атайын тилдин лексикалык бирдиги катары сүрөттөөгө арналган. Терминди түшүнүү максатында боюнча ар кандай көз караштарды карап чыгып,  ерминди лексикалык, грамматикалык жана семантикалык табиятын аныктоого  арналды. 

Полный текст

Илимий макаланын актуалдуулугу азыркы дүйнөдө англис тилин билүү окуудагы, кесиптик ишмердүүлүктөгү жана  жеке жашоодогу ийгиликтин эң маанилүү факторлорунун бири болуп саналгандыгында. Ошондой эле тилди үйрөнүү процесси ал пайда болгон социалдык жана маданий контекст менен тыгыз байланышта. Макалада колледж студенттеринин англис тилин үйрөнүүсүнө социалдык жана маданий контексттин таасири талданып, студенттердин мотивациясына, окуу стратегиясына жана окуу ишмердүүлүгүнө таасир этүүчү социалдык жана маданий контексттин негизги факторлору аныкталып, англис тилин окутуу процессин социалдык жана маданий контекстке ылайыкташтыруу боюнча сунуштары иштеп чыгылды. Бир жагынан, маданияттар аралык баарлашуу оозеки англис тилин үйрөтүүдө маанилүү ролду ойнойт, мындан тышкары, англис тилин оозеки окутуу маданияттар аралык коммуникация компетенттүүлүгүн өркүндөтөт. Башка жагынан алып караганда, кээ бир өлкөлөрдө англис тили ийгиликтүү келечектеги мансап үчүн зарыл шарт эмес. Студенттердин маданияттар аралык оозеки баарлашуу көндүмдөрүн өркүндөтүү маданияттар аралык коммуникация көндүмдөрүнө жана англис тилин оозеки окутууга бирдей көңүл бурулмайынча мүмкүн эмес. Изилдөө усулдары катары илимий адабияттарды талдоо, окуу материалдарын талдоо, сурамжылоо, түздөн-түз байкоо жүргүзүү, индукция жана дедукция колдонулду.

Полный текст

Макалада орто кылымдардагы улуу акын Жусуп Баласагындын «Куттуу билим» дастанында үй-бүлө баалуулугунун чагылтылышы тууралуу кеп болот. Авторлор даӊазалуу ойчулдун үй-бүлө баалуулугуна, үй-бүлөлүк мамилелерге карата көз караштарын ачууну максат кылышат. Ошондой эле азыркы учурда үй-бүлө баалуулугунун маанисин жаш муундарга жеткирүүдө, түшүндүрүүдө Ж. Баласагындын «Куттуу билим» дастанындагы ушул багытта айтылган идеялар актуалдуулугун жоготпой келатканын баса белгилешет. 

Полный текст

The article is devoted to the consideration of the concept "wedding" related traditions in Russian and foreign world pictures. With the help of Russian and English explanatory dictionaries, the article analyzes the meaning of the concept "wedding" briefly provides some aspects of the ceremony, marriage. The research consists in the comparative characterization of wedding communication and the concept "wedding" in Russian and English linguocultures. To fulfill this goal the following tasks were set:

1. to consider the historical evolution of the marriage ceremony and accompanying ritualized communication in Russian and English linguocultures;

2. to determine the ratio of verbal and non-verbal elements in Russian and English wedding communication;

3. analyze the speech genres that form wedding communication in the studied linguocultures;

4. to identify the main values realized in Russian and English wedding communication.

If in many countries in the past the wedding was mainly a grandiose event with a large number of invitees and observance of all necessary national rites and traditions, then in modern society it is assumed that the wedding, undoubtedly, should also be a memorable event, but most often more modest and quiet.

Полный текст

Макалада «Манас» эпосунун жана манасчылык өнөрдүн азыркы учурдагы абалы, дүйнөлүк эпостордун, анын ичинде «Манас» эпосунун өнүгүүсүндөгү жалпылыктар жана айырмачылыктар каралды. «Манас» эпосунун мифий башаттан соңку – заманбап илимий ракурстан иликтөөгө алуу менен эпостун мазмундук түзүлүшүнүн эпико-эволюциялык динамикасы талдоого алынды. «Манасты» изилдөөгө арналган теориялык жана илимий-популярдуу эмгектердин негизинде, жалкы, айрым-айрым изилденбестен, дүйнөлүк эпостор менен фольклордук, филологиялык, этнографиялык ж.б. өӊүттөрдөн сыпаттама, сүрөттөмө мүнөздөн өтүп, жаӊы форматта, илимдердин синтезинде, философиялык призмадан өткөрүлө каралышы керек. Андыктан, «Манас» эпосуна жөн гана эпикалык ыр саптардын жыйындысы катары мамиле этилбестен, узак убакыттар аралыгында уламалуу калыптанып келген эпико-эволюциялык процесс катары кабылдануусу зарыл экендиги белгиленди. Ошону менен бирге эле, манасчылар, манасчылык өнөрдүн өнүгүүсү, учурдагы абалы, дүйнө жүзүндө эпос айтуучулук феномени, кайсы элде болбосун, өзүнүн толук кандуу аныктамасын ала электиги «Манас» айтуучулар да бүгүнкү күндө илимий өӊүттөн ийине жеткире изилденбей жатышы талдоого алынды.

Полный текст

В статье рассматривается игровые упражнения на уроке иностранного языка. Использована игровые ситуации и сказочные сюжеты, для повышения мотивации изучения иностранного языка. В статье предлогаются игры, сценарий и лексико-семантические проблемы.

            Игровые упражнения позволяют организовать целенаправленную речевую практику обучаемых на иностранном языке, тренировкуи активизацию в ее рамках навыков и умений монологической и диалогической речи, различных типов взаимодействия партнеров в общении.

            Цель каждой из игр, приведенных ниже, составляет речевая тренировка на  иностранном языке.

Полный текст

Макалада Абай (Ибрагим) Кунанбаевдин кыргыз маданиятындагы орду жана анын чыгармаларын кыргыз тилине которуудагы алгачкы кыргыз интеллигенциясынын өкүлдөрүнүн эмгектери:  1930–1940-жылдары Жоомарт Бөкөнбаев менен Аалы Токомбаев тарабынан колго алынган которуу иши,  Аалы Токомбаевдин баш сөзү менен 1970-жылы жарык көргөн «Абай менин элим» аттуу жыйнак, 1994-жылы жарык көргөн «Абайдын ырлары» аттуу  ыр жыйнак,  1994-жылы «Айла» басмасында жарык көргөн  «Мыкты ырлардын китепканасы» деген ат менен Абайдын тандалма ырларынын котормолору мыкты делген тогуз акындын котормолору, 1995-жылы «Шам» басмасынан жарык көргөн «Абай ырлары» аттуу төрт кыргыз акыны которгон  ыр жыйнактары тууралуу сөз болот жана котормолордо Абайдын ырларынын тематикасы – социалдык жактан ыдыраган  феодалдык-уруучулук коомдун моралдык-нравалык бейнеси экендиги жана акындын дүйнө туюмун мүнөздөгөн сезимдерин, ойлорун, сөздөрүн жана образдар системасын, стилистикалык ыкмаларын берүү аракеттери,  Алым Токтомушевдин калемине таандык Абайдын санат, насыят, жан сыры түрүндө жазылган «Гаклия»  аттуу прозалык чыгармасы тууралуу айтылат.

Полный текст

Макалада Чынгыз Айтматовдун миф чыгармачылыгынынжазылышынын жана жарыяланышынын хронологиялык принциби, эпикалык мотивден мифологияга, ал аркылуу эсхатологияга өткөн негизги этаптардын так аныкталгандыгы, адабий чыгармачылык менен мифологиялык традициялардын байыркы доордон бүгүнкү күнгө чейинки көп  кылымдык тарыхы, анда мифке жана миф чыгармачылыкка карата мамиленин ар кандай типтери, ошондой эле анын чыгармачылыгындагы эсхатологияга өткөн этап “Кыямат” романында улантылгандыгы, андагы теориялык-философиялык ойломдун тереңдиги, адамды жана дүйнөнү ачып-түшүндүрүүнүн көркөм-эстетикалык жана абстракттуу-теориялык формаларынын жогорку деңгээлде колдонулгандыгы,  андагы адамзат цивилизациясынын экологиялык-моралдык абалы, ушул процессте түпкүлүктүү философиялык негизинин өзгөчөлөнгөн символикалуу образдары жана мифтердин тарыхый-маданий процесстин жүрүшүндө өзгөрүүлөргө учурап, жаңы контекстке кошулуп трансформацияланышы окумуштуулар тарабынан терең ачылгандыгы тууралуу сөз болот. 

Полный текст

В этой статье рассматривается место и ценность современных технологий Web 2.0 в образовании. Изучена эффективность инструментов Web 2.0, используемых для обучения молодого поколения, достойно занимающего свое место в сфере образования, и их роль в повышении уровня знаний учащихся за счет широкого использования их в преподавании английского языка.

Современные информационные технологии, инструменты Web 2.0, позволяют учащимся быстро адаптироваться к окружающей среде и социальным изменениям за счет повышения качества обучения и образования, что в значительной степени помогает им овладеть английским языком. Инструменты Web 2.0 позволяют каждому получить знания, необходимые как сегодня, так и в будущем постиндустриальном обществе. Технологии Web 2.0 являются важным фактором активного и эффективного внедрения в образование и повседневную жизнь и создания системы образования, отвечающей требованиям информационного общества.

Полный текст

Данная работа посвящена вопросам практики обучения приставочным глаголам движения на занятиях в киргизской аудитории, так как глаголы движенияотносятся к наиболее частотно употребляемой лексике.

Обучающиеся студенты уже имеют определенные знания о глаголах движения, но допускаются ошибки в употреблении данных глаголов. Поэтому необходимо углубление знаний о глаголах движения. Проводится обучение употреблению глаголов однонаправленного движения,совершенствование навыков и умений по конструированию и правильному использованию глагольных словосочетаний, обогащение речи наиболее употребительными глагольно-именными сочетаниями.

Изучение глаголов движения способствует развитию языковых, речевых способностей обучающихся, и в данной работе мы попытались составить методику работы в данном направлении. Для усвоения нового материала использованытаблицы, даны тренажные упражнения на автоматизацию речевых образцов, учебные тексты.

Полный текст

При обучении русскому языку как неродному основной целью является формирование языковых, речевых умений обучающихся. И для достижения учебных целей в обучении русскому языку эффективно использование текстового материала о своей стране, его природе, так как такие тексты обычно вызывают интерес, способствует освоению учебного материала, являются большим стимулом к активизации речевой деятельности обучающихся.

Изучение русских числительных, его склонения очень сложно для обучающихся, поэтому необходимо применение на занятиях по работе над количественными числительными опорных таблиц, текстов и упражнений с новыми, интересными сведениями о природе родной земли. Обучающиеся должны уметь сказать не только о своих биографических данных, но и о своей стране, ее природных особенностях, существующих проблемах в окружающей среде.

Подобный текстовый материал является не только средством формирования речевых способностей, но и способствует формированию патриотических, нравственных качеств личности.

Полный текст

Настоящая статья не ставила целью дать подробный анализ ошибок в произношении и ударении, употреблении различных понятий, слов-паразитов.

Ученые, литераторы, интеллигенция, неравнодушные к судьбе языка, с первых лет Советской власти боролись за его чистоту и правильность использования.

Учитывая, что наиболее опытные преподаватели учебных заведений обучались на русском языке, многие родители отдают детей в школьные классы, лицеи и колледжи с обучением на русском языке, чтобы дальнейшая учеба в вузе давалась легче.В некоторых странах наблюдается снижение уровня изучения русского языка в образовательных учреждениях, что требует анализа причин и выработки стратегий по сохранению его роли в образовательной системе.

В эпоху цифровых технологий знание русского языка позволяет пользоваться широким спектром онлайн-ресурсов и платформ, что делает его важным инструментом в сфере образования и профессиональной деятельности.

Полный текст

В этой статье проанализирована проблема развития коммуникативной толерантности студентов вуза средствами иностранного языка и даются практические рекомендации по названной проблеме. Исследование подчеркивает важность развития коммуникативной толерантности среди студентов вуза через изучение иностранного языка. В условиях глобализации и мультикультурного общения, способность к толерантному взаимодействию является неотъемлемым навыком. Изучение иностранных языков расширяет лингвистические и культурные горизонты, способствуя формированию уважения к разнообразию культур. Предложенные компоненты и методы обучения могут интегрировать языковое и межкультурное образование, что способствует подготовке студентов к эффективной коммуникативной толерантности в разнообразном мире. Это исследование вносит вклад в разработку образовательных программ, направленных на формирование у студентов умений, необходимых для успешного общения в мультикультурной среде.

Полный текст

в статье рассматриваются вопросы уровневого обучения студентов русскому языку как второму на неязыковых факультетах КГУ имени И. Арабаева.

Необходимость разработки методического аппарата уровневого подхода обучения вызвана сменой подходов к обучению: от грамматического к коммуникативно-деятельностному подходу, ориентированному на организацию продуктивной деятельности учащихся через моделирование разнообразных речевых ситуаций в различных сферах общения: социально-бытовой, социально-культурной и учебно-трудовой. Объектом обучения с позиции данного подхода становится речевая деятельность в таких видах как аудирование (слушание), чтение (понимание прочитанного), письмо.

Авторами даются методические рекомендации по обучению уровней В1, В2 с практической направленностью и представлением ситуативно-тематического материала с учетом языкового уровня студентов. Отмечается, что уровневый подход к организации учебной деятельности в вузе способствует целенаправленному обучению студентов педагогического направления и повышению качества процесса обучения русскому языку.

Полный текст

В данной статье рассматривается несомненная роль языка в социуме. Именно лингвистические навыки дают возможность правильно ориентироваться в информационном потоке,владеть средствами управления и передачи информации. Знание языка позволяет приобщение личности к общечеловеческой культуре.Также в работе упоминается становление языковой компетенции параллельно с развитием коммуникативной и культурологической компетенции. Здесь отмечена особая роль текста в получении новых знаний, необходимой информации. На становление билингва влияет не только взаимодействие, сопоставление родного и изучаемого языков, но и процесс взаимодействия двух культур. Культура каждого народа многогранна и своеобразна. Лингвокультурология собирает и систематизирует народные знания, оказывает влияние на процесс формирования личности.

         Моделируя понятие о внешнем мире, детально разрабатывая свое представление о мире, человек в процессе эволюции вместе с тем постигает язык, углубляет и делает более близкими для себя языковые значения, развивает свои лингвистические навыки. Языковая компетенция развивается параллельно с коммуникативной и культурологической компетенцией. Для стран постсоветского пространства, где существует актуальные билингвизм и полиязычие, постановка и решение этих проблем означает качественное улучшение преподавания лингвистических дисциплин. 

Полный текст

В данной статье исследуются языковые средства передачи эмоциональных и оценочных оттенков в англоязычной художественной литературе. Обсуждаются основные лингвистические и стилистические приемы, которые писатели используют для создания эмоционального напряжения и воздействия на читателя. В частности, рассматривается роль лексических средств, таких как выбор слов с сильной эмоциональной окраской и использование риторических форм, включая иронию и сарказм. Также подчеркивается важность описательных приемов и их влияние на восприятие персонажей и сцен. Диалоги персонажей и их стилизация, а также использование метафор и аллегорий также считаются ключевыми элементами в создании эмоционально насыщенного текста. Эта работа помогает лучше понять механизмы художественного выражения в англоязычной прозе и их влияние на восприятие читателя. Ключевые слова: лингвистические средства, художественная проза, эмоциональные оттенки, лексические средства, ирония, сарказм, описательные приемы, диалоги персонажей, фигуры речи.

Полный текст

Бул макалада азыркы казак адабиятынын көрүнүктүү өкүлдөрүнүн бири Марфуга Бектемированын поэтикалык изденүүлөрү жөнүндө сөз болот. Советтер Союзу урагандан бери мурдагы союздук республикалардын ортосундагы маданий, анын ичинде адабий байланыштар солгундап, ар ким өз-өзү менен болуп калган учурлар болду. Анан акырындап ортодо аз болсо дагы көркөм котормолорду ишке ашыруу, биргелешкен адабий кечелерди өткөрүү аракеттери жүрдү. Мисалы, казак элинин дүйнөгө белгилүү жазуучусу Мухтар Ауэзовдун “Дүрбөлөң заман” повести Кымбатбек Укаевдин котормосунда жана Чыңгыз Айтматовдун баш сөзү менен китеп болуп чыгып,  Мамлекеттик тил комиссиясынын чечими менен эгемен мезгилинде кайра басылды (2017). Абай Кунанбаевдин, Мукагали Макатаев менен Магжан Жумабаевдин, Олжас Сулейманов менен Улугбек Есдуалеттин китептери кыргызчаланып, биздин элдин ичинен өз окурмандарын тапты. Айрымдар жеке акын-жазуучулар тарабынан которулса, Абай менен Улугбек Есдалулеттин ырларын топ акындар которгон учурлар бар. Мисалы, акыркы аталган автордун “Биз дагы ашык болгонбуз” аттуу китебин көрүнүктүү акындар С.Эралиев, С.Жусуев, А.Рыскулов, М.Ааматов ж.б.лар которушкан. Эки элдин адабий алакасы тууралуу “Кыргыз, казак эгиз эл” аттуу салмактуу китеп дагы жарык көргөн (Түзгөн: С.Станалиев, М.Тентимишев). Биз дагы ошол салтты улап, Марфуга Бектемированын ырларын кыргыз тилине которуп, жана анын поэзиясындагы өзгөчөлүү жактарды анализдөөгө аракет кылдык.

Акындын ырларында, эң биринчиден, граждандык пафос негизги орунда. Ал өзүн казактын, талаанын кызы катары идентификациялайт. Андан кийин өз ата мекенинин жан-жаратылышына өзгөчө дилгирлик менен тартылып, талаа, деңиз, айыл, төрт мезгилдин көрүнүшү, таңдын атышынан күндүн батышына чейинки керемет сулуулук ж.б. тууралуу мыкты ырларды жараткан. 

Акын айланага суктанып эле отура бербейт. Ал ушул керемет дүйнө менен бирге болуу түбөлүк эмес экендигин, өмүрдүн учкулдугун, жаштыктын кайталангыстыгын, дүйнөнүн кымбаттыгын ырга салган философиялык ырларга дагы поэзиясынан негизги орун берет. Акындын сүйүү лирикалары аял затына мүнөздүү тартынчаактык менен коштолот. Бирок ошол эле учурда анда сыр жашырбастык бар. Сүйүү бир гана кымбат адамына сүйүү эмес. Анда жалпы эле эл-жерге, балага сүйүү дагы бар.

Чыгармачылыгын карап отуруп, биз акын Марфуга Бектемированын өзүнүн анча узак эмес (54 жаш) өмүрүндө көп адабий табылгаларды калтырып кеткендигин анын поэзиясындагы өзгөчө саптар, көркөм сөз каражаттарынын колдонулушу аркылуу далилдегенге аракет кылдык.

Полный текст

Бул изилдөөдө философтордун көз караштарынын призмасы аркылуу баалуулуктардын өзгөрүшүнүн коомго тийгизген таасири жана жаштар туш болгон кыйынчылыктар талданат. Ушул процесс менен байланышкан кыйынчылыктар жана мүмкүнчүлүктөр талкууланат. Жыйынтыгында трансформацияны аң-сезимдүү башкаруу зарылдыгын баса белгилейт жана келечектеги изилдөөлөр ушул процесс аркылуу жаштарды жакшыраак түшүнүү жана натыйжалуу колдоо көрсөтүү үчүн негизги багыттарды көрсөтөт. Кошумчалай кетсек, бул жаатта мындан аркы изилдөөлөрдүн объектиси боло турган жаштардын баалуулук багыттарын калыптандырууда билим берүү жана массалык маалымат каражаттарынын ролуна көңүл буруу сунушталат.

Полный текст

Коомду ага мүнөздүү коомдук мамилелердин жыйындысы катары изилдөө коомдук түзүлүштү, нормаларды жана баалуулуктарды, институттарды жана коомдук кыймылдарды талдоону камтыйт. Ал коомдук өнүгүүнүн динамикасын, жеке адамдардын жана топтордун ортосундагы конфликттерди жана кызматташтыкты түшүнүүгө, ошондой эле социалдык процесстерди аныктоочу мыйзам ченемдүүлүктөрдү жана тенденцияларды аныктоого мүмкүндүк берет. Коомду мамилелердин жыйындысы катары изилдөөнүн максаты – социалдык кубулуштарды жана процесстерди түшүнүү жана түшүндүрүү, ошондой эле социалдык динамикалардын негизин түзгөн мыйзам ченемдүүлүктөрдү жана тенденцияларды аныктоо. Бул багыттагы изилдөөлөр социологдорго, антропологдорго жана башка адистерге социалдык чыр-чатактын себептерин, коомдук өнүгүүнүн детерминанттарын түшүнүүгө, социалдык адилеттүүлүктү жана бакубаттуулукту жакшыртуу боюнча стратегияларды иштеп чыгууга жардам берет. Коомду коомдук мамилелердин жыйындысы катары изилдөө темасы социалдык өзгөрүүлөрдүн, технологиянын өнүгүшүнүн, калктын миграциясынын, ааламдашуусунун жана социалдык өз ара аракеттенүүгө таасир этүүчү башка факторлордун тез темптеринен улам азыркы дүйнөдө өтө актуалдуу болуп саналат. Бул процесстерди жана кубулуштарды түшүнүү туруктуу коомдорду өнүктүрүү, социалдык көйгөйлөрдү чечүү, социалдык тилектештикти жана адилеттүүлүктү бекемдөө үчүн маанилүү. Бул багыттагы изилдөөлөр өзгөрүүлөрдү болжолдоого, социалдык системаларды жаңы чакырыктарга ыңгайлаштырууга жана коомдун өнүгүшүнө салым кошкон саясатты түзүүгө жардам берет.

Полный текст

Ч. Айтматов өзүнүн пикирлештери менен бирге “биз жаңы доордун жаңы идеяларын, жаңы гуманисттик аң сезимин Батыш менен Чыгышка, дүйнөнүн бардык калайык-калктарына гөтөрүп алып бараткан караванбыз” деп жар салганы дүйнөлүк коомчулуктун акыл-эсинде. Ч. Айтматовдун жаңы идея дегени-эскиметодтордун жана механиздердин, көнүмүш догмалардын, саясий - аскердик жарышуунун, конфронтациялардын, майда кыжы-кужунун алкактарынан чыгып, дүйнөлүк жалпы коркунучтардын алдында биригүүнүн, өз ара кол кармашуунун, жаңы планетардык ойломдун негизинде кызматташуунун идеясы болучу, адамзаттын, жердин, космостун тутумдаштыгы жөнүндөгү аалам идеясы болчу. Мына ушундай ишениминен улам Ч.Айтматов 1975- жылы “Союз”, “Аполлон” кораблдери космостон жалгашканда, “бул окуяны-адамзат духунун кубаттуу күчү бири бирине талкалоочу эмес, түзүүчү максатка багытталгандыгынын бир жарк эткен көрүнүшү”,-деп Нью-Йорк телевидениесинен сүйлөп, чын жүрөгүнөн кубанган.

Полный текст

В этой статье рассматриваются инноватика, как сфера научного знания, где инноватика играет ключевую роль в социальной деятельности человека. Инновационные процессы необходимо рассматривать с философским аспектом размышления, поэтому в статье была попытка разбора инноватики и нововведения. Более того, инноватика, выступает в роли, осмысления принципов, роль, суть и результаты современного инновационного развития и является активно развивающимся комплексным подходом к пониманию инновационных процессов, сочетающим в себе теоретические основы и методы инновационной деятельности: прогнозирование, создание инноваций, планирование, организацию.

Полный текст

Макалада скульптура жаныры жөнүндө жалпы түшүнүк жана Кыргыз монументалдык скульптуралар жөнүндө маалымат каралып, аларга колдонулуучу материалдар менен жасалуучу техникалык каражаттары менен тааныштык. Искуксствонун бул түрүнүн жогорку денгээлде өсүшүнө салым кошкон, улуттук көркөм маданияттын көрүнүктүү ишмери, Кыргыз республикасынын Эл сүрөтчүсү Б.К. Сыдыковдун чыгармачылык ишмердиги менен тааныштык. Белгилүү скульптордун колунан көптөгөн көрүнүктүү эмгектери жаралган. Кыргыз скульптурасын өнүктүрүүдөгү монументалдык чыгармачылык изденүүлөрү менен жараткан кээ бир чыгармалары кыргыз элинин атактуу балбаны Каба уулу Кожомкулдун эстелиги, Улуу агартуучу И. Арабаевдин айкели, Айкөл Манастын эстелигине токтолдук. Кыргыз элинин белгилүү инсандардынын скульптуралык чыгармаларда ар кандай материалдар менен чагылдырып, алардын ар бирине ошол кылымдагы  өзүнө тийешелүү болгон баатырдык, айкөлдүк, даанышмандык образдарды жаратып, элге тартуулаган.

 Сүрөтчү өзүнүн скульптуралык чыгармаларында  руханий дүйнөнү, айлана-чөйрө жөнүндөгү ойлорду, анын эстетикалык идеяларын, фантазияларын чагылдырган.  Бул скульпуралык чыгармалары ачык асман алдында койулуп, Кыргызстанга арналган. Талантуу сүрөтчү, Б.К. Сыдыков скульптуранын Кыргызстанда калыптануусуна жана өсүүсүнө эбегейсиз зор салым кошкон. Кыргыз скульптурасы бүгүнкү күндө сапаттык жактан өнүгүшү, жаратмандардын чыгармачылыгындагы көп кырдуу концепциялары алардын өзгөчөлүктөрү боюнча боордош элдердин искусстволору менен ат салышып, эл аралык аренага чыккан. Бул жаштарды эстетикалык жактан тарбиялоого, элдин улуттук руханий маданиятын, өнөр – казынасы менен тааныштырууга аларды ар тараптан өнүккөн, инсанды тарбиялоого,  адистик багытка даярдоого чакырат. Ошондой эле анын талыкпаган уюштуручулук жана коомдук ишмердигинин, кыргыз көркөм сүрөт искусствосунун тагдырына жана келечегине болгон камкордугугун аркасында чон-чон чыгармачылык ийгиликтерди багындырганына күбө болдук. 

Полный текст

макалада кыргыздын улуттук аспаптарынын сап башында турган комуз аспабынын, комузчулук өнөрдүн өсүп-өнүгүү этаптары каралат. Ошону менен катар «комуз – кыргыздардын эң аздектеген музыкалык аспабы болуп эсептелинээри, өзүнүн аталышы боюнча тектеш кѳп элдердин аспаптарына окшош болгонуна карабастан ѳзүнүн жекече ѳзгѳчѳлүгү менен Орто Азия чѳлкѳмүндѳ курчап турган аспаптардан айырмалуу экендиги анын ѳзүнүн үч кылдуулугу, беренеси жоктугу, толгоосунун кѳп түрдүүлүгү, ойноо ыкмаларынын түрлѳрү, тембри боюнча жана аткарыла турган чыгарманын деңгээли менен алардан кашкая бѳлүнүп тургандыгы жана Орто Азия маданиятын ѳзүнѳ сиңирген аспап» экендиги айтылат.

Полный текст

макаладатөкмөлөрдүн психологиялык өзгөчөлүктөрү каралат.Алардын сезимдери жана идеялары башка адамдардын сезимдеринен жана идеяларынан айырмаланат. Төкмөлөрдүн кабылдоосу өзгөчө болгондуктан, алар абдан сезимтал жана баамчыл болушат. Ушундан улам алар адамдар сезбегенди сезишет, эл кабыл албаганды кабыл алышат жана адамдар сезбегенди сезишет. Айрыкча, кабыл алуучулук өзгөчөлүгү бар. Акындардын кабылдоосунда өзүнчө аң-сезимдүүлүк, тереңдик, ойчулдук касиеттер бар.

Төкмөлөрдүнкабыл алуусубүт жан дили менен атаандашынын сөзүнө көңүл буруп, аны үзүк-үзүк эмес, өзүндөгү жаралып жаткан ойлор менен ж.б.у.с. жалпы биримдикте кабыл алуунун ишке ашышы менен өзгөчөлөнөт.

Полный текст

Макалада генеалогия, уруулук түзүлүш, уруунун оозеки тарыхы маселелери каралган. Санжыра канчалаган кылымдар бою өз уруусунун, жалпы кыргыз элинин тарыхын оозеки сактап, жаш муундарга үйрөтүү менен улуттук тарбия иштерин жүргүзүп келет. Санжыра адамдардын көп кылымдардагы жашоосун камтыйт, анын мазмуну бай жана ар түрдүү. Санжыраны санжырачылар, тарыхчылар, фольклорчулар ж.б.у.с., чогултулган материалдар изилденгени менен натыйжалары талданбай, теориялык-методологиялык негиздери атайын илимий изилдөөнүн предметине түшүрүлгөн эмес.

Полный текст

Музыкальный инструментарий непосредственно связывает этномузыкознание с этнографией, археологией, историей. Музыкальный инструмент не просто отражает мир, но моделирует его: во время звучания каждого из таких шедевров перед слушателем приходит человеческая жизнь-зарождаясь из небытия, минуя фазы развития и кульминацию, она уходит в небытие вновь.

В целом, многое унаследовав от более древних кочевых и оседлых этносов Евразии, кыргызы смогли создать свое, вполне оригинальное искусство, во многом отличное от искусства соседних народов. Оно синтезировало художественный мир кыргызов, выработав своеобразные стилевые черты.

Полный текст

В данной статье рассматривается вопрос слушания-восприятия музыки как наиболее сложный неактивный вид музыкальной деятельности. Как средство чувственного, эстетического воспитания, повышение музыкального кругозора, музыкального вкуса, развитие интереса к музыке, развитие музыкальных способностей. Это эмоциональное воспитание осознанного отношения к   музыке как чувственного воспитания, осмысления художественной музыкальной формы и более глубокого сопереживания художественным образам. Проявления интереса к музыке, накопления багажа слушания, предпочтения, увлечения. Развитие сенсорных способностей. Музыка как часть культуры, которое прививает понятие   о красоте, гармонии и наполняет жизнь эмоциями.

Полный текст

Балдар китептерин башталгыч мектептерде тигил же бул предметти окутууда пайдалануу окуучулардын ошол предметти мыкты өздөштүрүүсүнө өбөлгө түзөт жана окурмандык ишмердүүлүгүн калыптандырууда зор роль ойнойт. Ошондуктан, окуу предметине ылайык жазылган окуу китеби менен гана чектелбөө керек. Макалада окуучуларды окууга мотивациялоо үчүн жазылган балдар китептеринин түрлөрү, аларды башка предметтерди өздөштүрүүдө колдонуунун натыйжалуулугу тууралуу сөз болот. Балдар китептеринин түрлөрүнө (электрондук китептер, аудиокитептер, көркөм китептер, декоддоо үчүн китептер, чоң форматтагы китептер, таанып-билүүчүлүк китептери жана башкалар) кыскача мүнөздөмө берилип, аларды окуу процессинде колдонууга карата айрым сабактардын иштелмелеринин болжолдуу үлгүлөрү сунушталды. Бул иштелмелер 1-2-3-4-класстарда колдонууга карата башталгыч класстардын мугалимдерине багыт берет.

Полный текст

Постоянное совершенствование современных информационных технологий не только ускорило создание современной информации в нашей стране, но и в определенной степени способствовало развитию образования. Все больше и больше преподавателей замечают преимущества информационных технологий и начинают придавать значение эффективной интеграции информационных технологий и базового образования. В высших учебных заведениях преподавание китайского языка в сочетании с современными информационными технологиями может создать хорошую атмосферу обучения и преподавания, повысить интерес учащихся и их энтузиазм, а также имеет большое значение для улучшения навыков письма и чтения.

Полный текст

В статье рассматриваются педагогические условия, эффективные для процесса формирования межкультурной коммуникативной компетентности студентов неязыковых вузов. Формирование межкультурной коммуникации у студентов гуманитарных вузов является важным аспектом их образовательного процесса, особенно в контексте изучения иностранных языков. Практические условия для этого включают не только традиционные занятия по языку, но и различные формы культурного обмена и взаимодействия. В процессе обучения акцент делается на развитие коммуникативных навыков, практика реального общения на иностранном языке с носителями языка и другими студентами, участие в культурных мероприятиях, визиты в музеи, театры и выставки, связанные с изучаемым языком и культурой, использование аутентичных ресурсов: фильмы, музыка, литература и интернет-ресурсы на иностранном языке как средства погружения в культурный контекст. Совместные проекты с иностранными студентами, направленные на развитие межкультурного диалога и понимания. Программы обмена и стажировки за рубежом, которые предоставляют студентам возможность практического применения языковых навыков в межкультурной среде. Эти условия способствуют не только улучшению языковых компетенций, но и развитию глубокого понимания межкультурных различий и сходств, что является ключевым для эффективной межкультурной коммуникации. В результате студенты гуманитарных вузов становятся более подготовленными к работе и жизни в многонациональном и мультикультурном мире.

Полный текст

Бул макалада искусство жана маданият багытындагы окуу жайларында окутуу процессин уюштуруу заманбап талаптарга жооп бере турган музыка мугалимдерин сапаттуу, кесипкөй даярдоонун орчундуу маселелери козголот. Автордун пикири боюнча, окуучуларды окутууга жигердүү жана чыгармачыл мамиле кылуу, ошондой эле универсалдуу музыкантты даярдоого көмөктөшүүчү дуалдык окутуунун негизинде (дуалдык окутуу – окуунун теориялык бөлүгү билим берүү уюмунун базасында, ал эми практикалык бөлүгү жумуш ордунда өтүүчү окутуунун бир түрү) теориялык окууну практика менен жакындаштыруу артыкчылыктуу болуп саналат.

Полный текст

Данная статья посвящена проблеме развития речи детей дошкольного возраста.   Даны рекомендации и упражнения по развитию мелкой моторики рук у дошкольников. О комплексной    программе направленноойна развитие ритма и  мелкой моторики рук средствами физического воспитания, создающаязону развития всех сторон психики, моторики и речи ребенка. Существует много средств воспитания звуковой культуры речи, развитие мелкой моторики рук являются одними из таких средств. Таким образом, развитие мелкой моторики пальцев рук, способствует формированию правильного произношения у детей с дошкольного возраста.

Полный текст

Бул  макалада билим илим чөйрөсүн  санариптештирүү жана  жогорку  окуу  жайлардын окуу  процессин  инновациялык  методдорду  колдонуу  менен болочок  кадрларды  даярдоодо китепканалардын  орду  жана ролу  жөнүндө  маалымат  берилген. Макалада  негизинен И. Арабаев  атындагы  Илимий  китепкананын  ишмердуулугу  жөнүндө  маалымат  берилип,  китепканалык   процесстерди  автоматташтырып уюштуруу  маселеси  каралган. Өзгөчө электрондук  китепкананы түзүү жана    дүйнөлүк   маалымат   ресурстарына   эркин  кирип колдонуу  жолу  менен  китепканалык  ишти  трасформациялап,   билим  берүу системасын  жакшыртууга багытталган.

Полный текст

В статье рассматривается роль современной библиотеки в   условиях цифровой среды, которая   как масштабный   социальный институт, предоставляет обществу организованную систему свободного доступа к отечественным и мировым информационным ресурсам. В данной статье акцентируется   внимание на создании нового ресурса «электронного контента», на обеспечение свободного доступа к информации и поднять информационную культуру пользователей.

Полный текст

Макалада табигый-илимий багытындагы мугалимдерди кесиптик кайра даярдоо процессинде туруктуу өнүгүү үчүн билим берүү маселелерин интеграциялап окутуу боюнча мазмундук, технологиялык жактан камсыздоодо билим берүүнүн системалык мамилесин окуу процессинде ишке ашыруу методикалык сунуштар берилген.

Полный текст

Кыргызстандагы азыркы тарыхый кырдаалдын өзгөчөлүктөрү билим берүүнүн мазмунун жана багыттуулугун түпкүрүн өзгөрткөн жаңы цивилизациялык мамилелерге өтүү менен мүнөздөлөт. Бул шарттарда бүгүнкү күндүн керектөөлөрүнө ылайык билим берүү системасын модернизациялоо проблемасын чечүү өзгөчө актуалдуулукка ээ болууда. Мында өлкөнүн масштабында глобалдуу мүнөзгө ээ болгон билим берүүнүн сапатын жана жеткиликтүүлүгүн чечүү стратегиялык милдет болуп саналат.Аралыктан үзгүлтүксүз окутууну формасынын уюштуруунун педагогикалык  жактан билим берүү заманбап маалыматтык  технологияларга негизделген аралыктан окутуу Кыргызстандагы ЖОЖайлардын ичинен көбүнчө AVN программасы аркылуу маалыматтык-билим берүү системасы катары билим берүүнүн элементтерин жана виртуалдык билим берүү чөйрөсүнүн көптөгөн элементтерин айкалыштырат деген тыянак чыгарууга мүмкүндүк берет. Дистанттык окутуунун педагогикалык технологиялары – электрондук телекоммуникацияларды жана дидактикалык каражаттарды колдонуу менен кыйыр жана түз байланыштын педагогикалык технологиялары аркылуу иш жүзүнө ашырылат.

Полный текст

Статья напоминает важность учебного процесса младших школьников как ведущий вид деятельности, где осуществляется качественное психическое развитие детей. В учебном процессе ребенок изменяется как субъект учебной деятельности, где развиваются познавательные процессы и формируются личностные качества. Особое место занимает развитие свойств внимания. Внимание тесно связана со всеми психическими процессами, так как его уровень стимулирует эффективность учебной деятельности. Ведущим в становлении элементов учебной деятельности является произвольное внимание, под влиянием которого младший школьник адекватно воспринимает учебную задачу и учебные действия. Способность педагога подбирать развивающие и увлекательные задания зарождают интерес ребенка к учебному процессу, стимулируя произвольное внимание и другие свойства внимания. Как показывают теоретические и эмпирические данные учебная деятельность является основным условием развития младшего школьника.

Полный текст

Макалада болочок мугалимдерди кесипкѳй адис катары калыптандыруудагы педагогикалык чеберчиликтин ѳзгѳчѳлүктѳрү, мааниси, окумуштуулардын изилдѳѳлѳрү, тыянактары жалпылаштырылып, азыркы мезгилдеги мугалимге коюлуучу талаптарга кѳңүл бурулду. Окутуу жана тарбиялоо процесстеринде педагогдун чеберчилиги жана устаттыгы эң негизги ролду ойнойт.Себеби мугалимдин эмгеги чыгармачыл иш-аракетти талап кылат, ал педагогдон практика жүзүндө педагогиканын жалпы теориялык жоболорун түшүнүүнү жана аны кырдаалга жараша колдонууну шарттайт. Ал бардык мезгилде бүткүл адамзат үчүн өз маанисин жоготпогон баалуулукту, б.а. педагогикалык иш-аракетти өзү үчүн аткаруу, мугалимдик кесибине жашоо милдети катары мамиле кылуу керектигин билүүнү аныктоого мүмкүндүк берет.Болочоктогу адистин кесипкѳй мугалим катары педагогикалык жѳндѳмдүүлүктѳрүн ѳркүндѳтүүдѳ, окутуу-тарбиялоо иш-аракетинде жаңы кѳндүмдѳрдү, педагогикалык билим-билгичтиктерди калыптандырууда педагогикалык чеберчилик түздѳн-түз таасир этет

Полный текст

В статье раскрываются основные направления работы учителя на уроках чтения начальной школы по формированию коммуникативных компетенций младших школьников. Тема статьи представляется актуальной, поскольку в современной школе наблюдается недостаток обучения детей только навыкам чтения, назревает необходимость обучать их ещё и коммуникативным навыкам общения межличностным отношениям. В учебных программах нет специальных тем, обучающих этому. Также показывается необходимость применения различных методов и приемов чтения и понимания текстов, позволяющих развивать и навыки общения. Важно не только понять содержание текста, но и уметь излагать свои мысли по поводу него, обсуждать тему с другими людьми, делиться своими впечатлениями. Для этого можно использовать обсуждение текста в классе, проведение дискуссий, написание сочинений.

Полный текст

Ключевым фактором, способствующим цифровой трансформации библиотек, является внедрение компьютеризации и цифровизации технологических процессов.  В данной статье рассматриваются изменения и приоритетные направления инновационной деятельности, происходящие в вузовских библиотеках в условиях цифровизации общества. Подчеркивается значимость вузовской библиотеки в создании информационно-образовательной среды. Дана характеристика деятельности научной библиотеки Кыргызского государственного университета им. И. Арабаева по организации информационной среды вуза и наполнению его информационными ресурсами.  В статье также рассматриваются место и роль библиотеки в информационном пространстве университета, современное состояние процесса цифровизации университетов. Представлен опыт работы Научной библиотеки Кыргызского государственного университет им. И.Арабаева.

Полный текст

Научное познание в области естественных наук имеет циклический характер и состоит из взаимосвязанных звеньев. В статье раскрыта важность использования методов естественнонаучного познания в формировании межпредметных знаний школьников. Авторы подробно обосновали применение главных элементов цикла научного познания и его параметров. Структура учебной деятельности описана на примере преподавания одного из разделов курса физики – основ термодинамики.

Полный текст

В статье рассматриваются отдельные методологические аспекты формирования правовой образованности студентов-будущих учителей средствами дисциплин социально-гуманитарного цикла одним из таких аспектов являются научные подходы как к педагогическим исследованиям, так и к организации процесса правовой подготовки будущих учителей. За основу были взяты и представлены в статье междисциплинарный и системный подходы. Отражены теоретические основы данных подходов, их сущностные характеристики, продемонстрирована необходимость опоры на названные подходы в процессе правовой подготовки будущих учителей. Применение междисциплинарного подхода ориентировано на изучение таких дисциплин как «Философия», «Отечественная история», «Манасоведение» и «Педагогика» Системный поход позволил обозначить систему формирования правовой образованности будущих учителей.

Полный текст

Бул макалада бүгүнкү күндөгү технологиянын өтө тез темп менен өнүгүп, санариптештирүүгө, жасалма интеллектиге басым жасалып жаткан учурда  көйгөйлүү маселеге айланган  башталгыч класстарда окуучулардын окуу, сүйлөө жана жазуу сабаттуулугун арттыруу жаатындагы проблемалар каралды. Учурда биз күбө болуп жаткандай, наристе түйүлдүк кезинде эле эненин колундагы чөнтөк телефон менен жакындашып, жарык дүйнөгө келээр замат аны колуна кармап жаткан мезгилде  биз кантип алардын жалпы сабаттуулугун калыптандыра алабыз деген  жаңы көйгөйлөр жаралууда. Макалада башталгыч класстарда сабат ачуунун экинчи этабы болгон алиппе мезгилинде биринчи класстын окуучуларынын угуу, окуу, сүйлөө монологдук маек кеби менен бирдикте эле жазуу ишмердүүлүгүн өнүктүрүү, окууга жана жазууга машыктыруу иштери тууралуу баяндалды

Полный текст

Илимий макаладааралыктан окутуунун педагогикалык илимий негиздери болуп, технологияны жакшы өздөштүргөн адистердин жардамы менен окутуучулар тренингдерден өтүшүп, эң ыңгайлуу программаларды окуу процессине киргизип, электрондук AVN программасы  менен порталдарга видео сабактарды, электрондук китептерди, дисциплиналар боюнча окуу-методикалык куралдарды, студенттер үчүн өз алдынча иштерге карата педагогикалык көрсөтмөлөрү жүктөшөт. Окутуучуларыбыз интернеттен ар кандай маалыматтарды топтоп, видео сабак жасоонун жолдорун үйрөнүп, Youtube канал  ачып, лекцияларды жана практикалык сабактарды жүктөп, алгылыктуу иш алып барып жаткандыгы кубанарлык көрүнүш. Ошону менен бирге, лекция жана практикалык сабактарды өтүүдө интерактивдүү досканы колдонуу менен сабак өтүү чеберчилигин  мыкты деңгээлде пайдаланган окутуучуларыбыз көп. Алардын мыкты окумуштуулар көп, жана аралыктан окутуунун технологиясын, методдорун илимий жактан иш алып барган окумуштууларыбыз бар. Демек  аралыктан окутуунун педагогикалык илимий негиздери бекемдөө менен иш алып жүрүүдө.

Полный текст

макалада кенже курактан баштап, бөбөктөргө тарбия, билим берүүнү учурдун талаптарына жараша өркүндөтүүдө баланын  эне тилинде сүйлөө кебин өстүрүү чоң мааниге ээ экендиги илимий изилдөөлөр аркылуу негиздүү берилет.  Максаты жаш курактарына ылайык ар бир баланын сөздүгүн байытуу, өз эне тилинде байланыштуу сүйлөө кебин өркүндөтүү аркылуу мамлекетибиздин баардык региондорунда мектепке чейинки билим берүүнүн баардык балдар үчүн жеткиликтүүлүгүн  жана сапатын камсыздоо. Баланын байланыштуу кебин калыптандырууда үй-бүлөөдө бала менен  өз эне тилинде баарлашуу, эрте жашынан алардын сөз байлыктарын байытуу, байланыштуу сүйлөө жөндөмдүүлүктөрүн туура калыптандыруучу чөйрөнү түзүү керектиги айтылат.“Мектепке чейинки билим берүү жана балдарды кароо” стандартынын талаптарына ылайык балдардын кеп маданиятын калыптандыруу ишмердүүлүктөрү  бакчада системалуу уюштурулганда,  педагогикалык шарттар түзүлгөндө гана балдардын кебин жаш курактарына ылайык өркүндөтсө болору берилген.

Полный текст

Мы знаем и применяем множество разных методик для совершенствования процесса обучения взрослых, но наряду с этим если мы еще обратим наше внимание на нейрофизиологические возможности мозга, это только улучшит эффективность обучения взрослых. Первое на что нужно обратить внимание это то что информация поступивший в мозг быстро стирается и чтобы запомнить нужную нам информацию нам нужно прилагать волевые и дисциплинарные усилия. Предлагается метод интервального повторения, где мы должны повторять нужную нам информацию через определенные интервалы времени в результате которого мы сможем запомнить нужную информацию надолго и применить в своей деятельности. 

Полный текст

В  данной  статье   выявляются особенности  развития   познавательных   процессов  в  подростковом  возрасте.

В  период достижения  подросткового возраста   полностью  меняются  системы  деловых  и  личных  взаимоотношений  с  окружающими людьми. Большую часть   их  времени  занимают  серьезные  дела, меньше  времени  отводится для  отдыха и  развлечения. Требования, предъявляемые к познавательным   процессам   подростка, как  со стороны сверстников, так и  со  стороны  взрослых  возрастают. Взрослые переходят  на  иной  стиль общения  с  подростками, где  апеллируя  их  разумностью  и  логичностью, меньше   чувствами и  рассчитывают  на  аналогичное  ответное  обращение.  

В подростковом и юношеском возрастах начинается  резкое  развитие  познавательных  процессов. В этот  период времени  оно  протекает  в  малозаметных  формах  как  для  подростка,  так и  для  окружающих. Гораздо легче  описывать и  наблюдать    за   совершенствованием таких познавательных процессов, как: память, речь и мышление.

Полный текст

В последние годы Кыргызстан стал привлекательным направлением для иностранных студентов, стремящихся получить качественное образование в международной среде. Цель данной статьи – рассмотреть основные аспекты присутствия иностранных студентов в Кыргызстане, включая их влияние на экономику, культурный обмен и возникающие проблемы. Исследование показывает, что иностранные студенты способствуют развитию различных секторов экономики, таких как аренда жилья, розничная торговля и услуги, одновременно внося значительный вклад в культурное многообразие и международные связи. Однако их интеграция сопровождается рядом социальных и культурных вызовов, таких как языковые барьеры и культурные различия. В статье обсуждается роль государства, образовательных учреждений и местного сообщества в создании благоприятных условий для обучения и интеграции иностранных студентов, а также предлагаются пути решения текущих вызовов. Данное исследование подчеркивает важность эффективного использования потенциала иностранных студентов для развития Кыргызстана и укрепления международных связей, обеспечивая при этом социальную гармонию и культурное взаимодействие.

Полный текст

Статья Шабдановой Миры «Концептуальные подходы к формированию модели публичной библиотеки» обращена к истории возникновения публичных библиотек в США, Англии, Европе, России, в Кыргызстане первая публичная библиотека открылась    в 1902 году.     Как развивались и получили общественное признание, место, где можно получить информацию всем категориям читателей в независимости от расовой, религиозной, партийной принадлежности. В публичных библиотеках обслуживаются все категории читателей: дети, школьники, студенты учащиеся лицеев и Вузов, пенсионеры, люди с ограниченными возможностями здоровья.    Фонды публичных библиотек в нашей Республики чаще всего являются универсальными. Публичные библиотеки выполняют свои функции : информационную, культурную и просветительскую, а  также досуговую, осуществляют библиотечно-библиографическое обслуживание пользователей, проводят ДНИ  информации, Дни специалиста, организует  книжные выставки, проводят  обзоры,  семинары, конференции, отчитываются    перед вышестоящими органами по положенной  отчетности., сотрудничает  с книгоиздателями, книжными магазинами, поддерживают связь с  общественностью, участвуют в различных проектах, занимаются повышением квалификации сотрудников библиотек.

Полный текст

В этой статье акцент делается на важность образовательной науки для взрослых — андрагогики, в контексте развития навыков самообучения и саморазвития. Подчеркивается её значимость и незаменимость в создании оптимальных условий для освоения знаний, а также формировании способностей к самостоятельному управлению процессом обучения. Благодаря этому подходу, взрослые становятся более активными и самостоятельными участниками образовательного процесса.

Основное внимание уделяется тому, как андрагогика помогает в развитии навыков самообразования. Взрослые, используя свой жизненный опыт, могут эффективно применять его для обучения и саморазвития. Подходы андрагогики позволяют адаптировать образовательные программы под индивидуальные потребности и интересы взрослых, что повышает их эффективность и способствует совершенствованию навыков самообразования.

        Во-вторых, андрагогика играет важную роль в развитии навыков саморазвития. Одной из главных целей обучения взрослых является их личностное совершенствование. Андрагогический метод способствует самопознанию и самореализации взрослых людей. С его помощью они расширяют свои горизонты, приобретают новые навыки и умения, совершенствуют свою личность, что помогает им добиваться успехов как в профессиональной, так и в личной жизни.

         И, главное, андрагогика способствует развитию самостоятельности и ответственности у взрослых. Обучаясь по андрагогическим программам, они учатся принимать решения и нести ответственность за своё образование и саморазвитие. Этот процесс делает их более самостоятельными и активными участниками своей жизни. Андрагогический подход стимулирует их к постоянному самосовершенствованию, что раскрывает их личностный потенциал.

Полный текст

В данной статье рассматривается значимость экологического образования для подготовки будущих специалистов. Автор определяет современное экологическое образование как эффективный инструмент формирования профессиональных и личностных качеств человека, осознающего важность коэволюции общества и природы, способного воплощать принципы устойчивого развития. В нынешние времена, когда общество оказывает глубокое и многостороннее влияние на окружающую природу, экологическое образование молодежи становится крайне важным. Это обусловлено тем, что современные молодые люди не имеют сформированных экологических ценностей, у них нет стимулов для экологически осмысленных действий, а также отсутствует сострадание и забота о животных и растениях. Важным аспектом экологического образования является отношение людей к природе. В статье приведены результаты исследования экологических установок и типов природоохранной деятельности среди обучающихся, что позволяет оценить их готовность взаимодействовать с природной средой. Анализ этих результатов выделяет ключевые задачи и способы их решения для формирования нового мировоззрения у будущих специалистов, ответственных за свою деятельность. 

Полный текст

Полный текст

Полный текст

Полный текст

Бул макалада, адам баласынын психологиясы туралуу Ыйык Куранда жана пайгамбарыбыз Мухаммадин (САВ) сүннөтөрүндө келтирилген далилдер менен илимий  салыштыруу анализи келтирилди. Психология илиминин өнүгүүсүндө ислам дининин орду тууралуу  кыскача маалымат берилди. 

Полный текст

В статье поясняется, что семейное счастье и стабильность являются одной из целей ислама, и ислам установил правила достижения семейного счастья. Некоторые из этих правил должны соблюдаться супругами до брака, а некоторые – после брака. Ислам также установил правила, которые помогают супругам решать любые возникающие между ними проблемы. Эти правила представлены в укреплении отношений с Богом, решении своих проблем самостоятельно, без посредничества какого-либо другого человека, терпении, выборе подходящего времени для поднятия проблему и обсуждать ее, стремясь решить проблему в ее начале и неся ответственность за того, кто допустил ошибку. тот, кто совершил ошибку, извиниться за свою ошибку.

Полный текст

Макалада билим-тарбия системасынын педагогикалык технологиялардагы орду, маани-маңызы жана методологиялык жактан биримдиги аныкталат. Билим менен тарбиянын шарттуу айырмачылыктары көрсөтүлгөн. Ислам педагогикалык системасынын негизги принциптери каралган.Мусулмандык билим берүүнүн модели биринчи кезекте Куран жана Сүннөткө, ошондой эле алгачкы мусулман ойчулдарынын илимий-теориялык жетишкендиктерине негизделген.Окумуштуулар адам жашоосунун бүтүндүгүнөн жана анын бардык аспектилеринин башташат: идеологиялык, жүрүм-турумдук, этикалык ж.б.  Ислам педагогикалык системасы инсанды калыптандырууну, ар кандай курактагы инсанды тарбиялоону жана билим берүүнү практикалык ишке ашырууга багытталган. Билим берүү дүйнөнү таанып-түшүнүүгө гана эмес, бул дүйнөдө жашоого да жөндөмдүү адамдын белгилүү бир дүйнө таанымын калыптандырып, сабатсыздыктан билимге өтүү маселесин чечет. Исламда таанып билүүнүн максаты – адамды жакшылыкка үйрөтүү. Таалим-тарбиянын түпкү максаты – адептүү инсанды калыптандыруу.«Адеп» түшүнүгү адамдын руханий да, материалдык да жашоосун, анын коомдук мамилелерин камтыйт. Аалымдар бул түшүнүктү даанышмандык (хикмат) булагынан алынган илимдин негизинде калыптанган татыктуу жүрүм-турум катары баалашат: жогорку өнүктүрүү сапаттар адамды каталардан сактайт.Бул ислам педагогикалык системасынын негизги принциптеринин бири.  

Полный текст

Статья посвящена изучению вопроса благополучии семьи в исламском контексте, акцентируя внимание на духовных и социальных аспектах. Ислам, как комплексная религиозная система, предлагает конкретные принципы и предписания, направленные на создание и поддержание гармонии и стабильности в семейных отношениях. Духовный аспект охватывает религиозные обязанности и моральные ценности, которые формируют основу семейной жизни, воспитании детей в духе исламских ценностей и взаимного уважения между супругами. Социальный аспект рассматривает роль семьи в обществе, социальную поддержку, права и обязанности членов семьи, а также механизмы защиты и обеспечения их благополучия.

Статья также анализирует современные вызовы, с которыми сталкиваются мусульманские семьи. Основой исследования послужили как первоисточники исламского права, так и современные научные работы в области семейных отношений.

Полный текст

Бул макалада  XXI кылымда дүйнөлүк масштабда адамзат үчүн эң коркунучтуу көйгөйлөрдүн бирине айланган экстремизм жана терроризм менен байланыштуу болгон маселелер каралды, өзгөчө диний экстремизмдин күч алгандыгы жана анын себептери аныкталды. Ошондой эле, Кыргызстандагы экстремизм көйгөйлөрүнүн актуалдуулугу аргументтештирилип, азыркы күндөргө чейин болуп өткөн террористтик актылар таблицада көрсөтүлдү. Ислам ураандарына жамынып алып жашыруун иш аракеттерди жүргүзгөн жихадчылардын үгүт-насааттары жана калктын радикалдашып жаткандыгы өзгөчөлүк катары белгиленди.

Кыргызстандагы экстремизмдин пайда болуу себептери иликтенип, бул маселе менен алектенген окумуштуулардын көз караштары талдоого алынды. Болуп жаткан көйгөйлөрдүн ички жана тышкы факторлору ачылып берилди жана мамлекеттик деңгээлдеги экстремизмге каршылык көрсөтүү үчүн кандай чаралар керек деген суроолорго жооп берүүгө аракет жасалды.

Полный текст

Диндерди изилдөө дүйнөлүк жана ата мекендик маданияттын жетишкендиктерин өздөштүрүүгө өбөлгө түзөт, искусство жана адабият чыгармаларын, каада-салттарын, үрп-адаттарын, мыйзамдарын жана ата-бабаларыбыздын жана башка элдердин ой жүгүртүүсүн түшүнүүгө жардам берет. Кыргызстанда 2000-жылдардын башында  коомдо динге байланыштуу көйгөйлөр пайда болгон. Кыргызстандын   коомчулугу, анын ичинде эксперттер, окумуштуулар, диний уюмдардын өкүлдөрү, дин маселелери менен алектенген мамлекеттик кызматкерлер жаштарды диний агартуунун зарылдыгы жөнүндө маселени көтөрүшкөн. Билим берүү министрлигинин, КР Президентине караштуу Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиясы кыргыз билим берүү академиясынын колдоосу астында автордук жамаат  да чогулган. Анын чечиминин негизинде «Дин таануу” сабагын мектеп программасына киргизүү иш чаралары  башталган,  жалпы билим берүүчү мектептерге киргизилген жана апробациядан өткөн. Автордун пикири боюнча  учурда  “Диндердин өнүгүү тарыхы” предметинин киргизилиши коомго, жаштардын диндин маанисин туура тушунушуно, толентраттуулукка үндөйт. Аталган предметтин орто мектептерде окутулуусу бул билим беруу тутумундагы   актуалдуу кадамдарынын бири деген пикирди автор чагылдырат.

Полный текст

Бул макалада учурда коомубуздагы негизги көйгөйлөрдүн бир  болгон  Кыргызстан аймагында байыртадан бери келе жаткан кыргыз элине ислам дининин  жайылышы жана 7-8-кылымдарда арабдардын Орто Азияны басып алуусу менен түздөн-түз байланыштуу болгон кыргыз элинин исламдашуу процессинин  өзгөчөлүктөрү  каралган. Муну менен эле чектелбестен, ислам дини келгенге чейин Кыргызстандын аймагында кандай  диндер же ишенимдер болгонун, жана  ал ишенимдер же  диндер туурасында  да кыскача көрсөтүлгөн. Буга кошумча  элибиз ислам динин кабыл алгандан соң кандай окуялар, болгону канчалаган жылдар кылымдар өтүп мамлекеттер алмашса да кыргыз эли ислам динин нарк насилин өзгөртпөстөн миңдеген жылдар бою карманып келгендиги, заман өнүккөн сайын ислам да өз карышын жайып кыргыз элинин салттуу динине айлангандыгы каралып, исламдын дининин Кыргызстан аймагында бекемделүү этаптары берилген.  

Полный текст

Макалада Ислам аялдарга кадыр-баркын жана эркиндигин берген, ал эми коом эркек жана аял менен бирге өсөт жана өнүгөт, ал эми илим коомдордун өнүгүүсү жана алдыга жылышынын негизи болуп саналат, ошондуктан Ислам аялдарды алгачкы доорлордо билимдүү болууга үндөгөн Ислам, аялдар Исламдын чакырыгына жооп беришти, ошондуктан алар илимден сабак алып, ар кандай илимдерде мыкты болушту жана башка эркектерге, атүгүл эркектерге устаз болушту, бирок ислам цивилизациясы төмөндөй баштаганда, аялдардын билимине болгон кызыгуусу акырындык менен солгундай баштады. Бул эркектердин да башына түшкөндүктөн, азыркы доордо аялдардын билимине болгон кызыгуу кайра артты жана аялдар өздөрүнүн пайдалуу билим алууга жарамдуу экенин күн сайын далилдеп жатышат. Жада калса коомдун кайра билим жааттында негизги орундуу ээлешти.

Полный текст

Настоящая работа исследует новый атеизм, отличающийся от старого своей агрессивностью и пропагандистской активностью. Возникший после событий 11 сентября 2001 года, новый атеизм усилил антирелигиозные настроения. Рассматриваются его ключевые черты, исторические предпосылки, включая роль европейской церкви и несправедливость капитализма, а также появление атеистических экономических доктрин. Анализируется влияние скептицизма, недостаточного религиозного образования и чрезмерной опоры на разум как факторов, способствующих атеизму. Подчеркивая важность комплексного образования для укрепления религиозных убеждений.

Полный текст

В статье представлена ​​философия ислама в цивилизационном сосуществовании людей, результатом которого является сохранение прав человека, поскольку в свете конфликта между разными цивилизациями и культурами права человека теряются впустую и это то, что мы видим в реальности из-за войн и конфликтов, вспыхивающих между странами, поэтому. Существует острая необходимость цивилизационного сосуществования, к которому призывает ислам, и основы знаний, на которых оно основана.

Полный текст

Мында Абел тибиндеги сингулярдык козголгон интегро-дифференциалдык теңдеменин классикалык чечими фиктивдик параметр ыкмасы менен тургузулган.

Полный текст

Целью данной работы явилась изучение процесса флокуляции активного ила различными катионными флокулянтами и в выборе оптимального режима при проведении данного процесса. Приводится литературный обзор флокуляции активного ила. Дано описание веществ, используемый для флокуляции активного ила. Описана методика эксперимента, позволяющего выбрать флокулянт, дающий наибольший эффект при обработке данного осадка. Были проведены эксперименты для определения параметров процесса флокуляции активного ила. Исходным материалом для исследования процесса флокуляции взят активный ил из очистного сооружения, действующего белкового витаминного завода, что является особенностью работы. При обработке рекомендованного флокулянта была достигнута оптимальная степень очистки сточных вод от активного ила 95% при pH7, T⁰=35⁰С и коэффициенте сгущения К=3,25.

Полный текст

Туризмди өнүктүрүүдөгү жогорку дарамет жаратылыш шарттары, географиялык абалынын өзгөчөлүгү, тарыхый мурастар, туризмдин материалдык-техникалык базасынын өнүгүү деңгээли, туристтерди өзүнө тартуу касиети сыяктуу ресурстардын өзгөчөлүгү, түрдүүлүгү жана көлөмү менен мүнөздөлөт. Туризм келечекте Ат-Башы районунун экономикасынын бирден бир кирешелүү тармагына айлануу мүмкүнчүлүгүнө ээ. Райондо агро, этно,  жайлоо туризм  же боз үй шаарчаларын уюштуруу жана туристтердин суроо талабын толугу менен  канааттандыруу мезгил талабы. Макалада туризм тармагынын туруктуу өнүгүүсү аймак үчүн эң актуалдуу  жана жумушсуздук сыяктуу курч социалдык-экономикалык маселелерди чечүү  деп эсептелинет.

Полный текст

Для получения нанокомпозитов бинарных металлических систем Ag-Snпри совместном диспергировании соответствующих металлов использована лабораторная установка, где искровой разряд создается с помощью RC-генератора. Установлено, что при совместном электроискровом диспергировании серебра и олова в воде, формируется наночастицы твердого раствора Ag₃Sn, металлического олова β-Snи оксиды двухвалентного и трехвалентного олова. Для изучения влияния образца нанокомпозита на всхожесть и роста растений выбраны семена пщеницы сорта «Жигер». Нанокомпозиты серебра и олова  полученные в среде воды достаточно активное влияние оказывает на всхожесть и рост пщеницы. По сравнению с контрольным вариантом значительно увеличивается длина и толщина корни побегов пщеницы замоченные в растворе нанокомпозита серебра и олова. В контрольном варианте  у растений наблюдается тонкие, короткие и слабые корни. Проведенные опыты показали, что длина корня всходов семян, обработанный раствором нанокомпозита серебра и олова полученной в среде воды выше по сравнению с контрольным образцом и они достигали через 2 недели 11-13 см. нанокомпозиты системы Ag-Sn,  полученные методом электроискрового диспергирования в среде воды, обладают высокой биологической активнстью и  достаточно активно влияют  на всхожесть и рост пщеницы.По сравнению с контрольным вариантом значительно увеличивается длина и толщина корни побегов пщеницы.

Полный текст

Макалада авторлор туристтик бизнести өнүктүрүүдө маркетингдин ролун ачып берүүгө аракет кылышкан. Ысык-Кѳл облусунда туристтик бизнестин өнүгүшүнө жана калыптанышына кыскача мүнөздөмө берилген. Туризм тармагындагы маркетингдин өнүгүшү, бүгүнкү күндө туризм бизнесинин өнүгүшү каралып, аларды чечүүнүн мүмкүн болгон жолдору көрсөтүлгөн. Туристтик фирмалардын ортосунда атаандаштык бар, бирок маркетинг иштери болбосо, туристтик продуктуну жылдыруу жана сапатын жогорулатуу мүмкүн эмес. Туризм жакшы өнүккөн өлкөлөрдө маркетинг системасы күчтүү иштейт. Маркетингдик изилдөө ар кандай бизнести өнүктүрүү үчүн негиз болуп саналат. Маркетингдик иштеп чыгуулар дээрлик бардык туристтик компаниялар тарабынан колдонулат. Бирок Ысык-Кѳл облусунда туризм маркетинги эффективдүү эмес жана натыйжасы азыраак көрүнүүдө. Кеңири мааниде туризм Кыргызстан үчүн өлкөнүн же тигил же бул аймактын, атап айтканда Ысык-Көл облусунун экономикасынын негизги тармагы болуп саналат, ал башка тармактардын өнүгүүсүн көзөмөлдөп, улуттук дүң продукцияны түзүүгө активдүү катышат. Тар мааниде туризмди туристтерди тейлөөгө байланышкан көптөгөн тармактарды бириктирген экономикалык көрүнүш катары мүнөздөөгө болот.

Полный текст

«Суу-өмүрдүн булагы» дегендей суу жаратылыш ресурстарынын арасында өзгөчө орунду ээлейт. Анткени ал бардык жандуу жаратылыштын, анын ичинде адам баласынын жашоосун камсыз кылууда, өндүрүштө, айыл чарбасында ж.б. кеңири пайдаланылат. Кыргызстанда суу ресурстары аймактар боюнча бирдей таралган эмес. Бул айрым аймактарды суу менен камсыз кылууда көйгөйлөрдү жаратууда.

Макалада каралып жаткан аймактын суу ресурстары эл чарбасы үчүн чоӊ мааниге ээ. Бирок Акыркы жылдардагы иррагация системасынын бузулушу, сууну керектөөчүлөрдүн саны өскөндүктөн көйгөйлөр жаралып жатканын көрүүгө болот. Макалада Кыргыз Ала-Тоосунун түндүк капталындагы суу ресурстарына жана алардын азыркы абалына баа берүүгө арналды.

Полный текст

В последнее время в медицинской практике наблюдается увеличение числа случаев микст-инвазий, которые представляют собой одновременное заражение человека несколькими разными видами паразитов. Это относительно новое явление, которое характеризуется более тяжелым клиническим течением по сравнению с моноинвазиями. Несмотря на единичные исследования по сочетанному течению протозоозов с другими инфекционными заболеваниями, недостаточно данных для полного понимания этого явления. В Кыргызстане за последние годы отмечается рост инвазированности населения гельминтозами. За последние три десятилетия также наблюдается значительный рост заболеваемости эхинококкозом и альвеококкозом, что свидетельствует о необходимости более глубокого изучения этих паразитарных заболеваний и разработки эффективных стратегий их контроля и профилактики.

Полный текст

Атмосфералык абага антропогендик таасирлердин натыйжасында он миңдеген булгоочу заттар бѳлүнүп чыгат. Өнөр жай жана айыл чарба өндүрүшүнүн тынымсыз өсүшүнө байланыштуу мурда кездешпеген, анын ичинде өтө уулуу химиялык кошулмалар пайда болууда. Атмосфералык абанын негизги антропогендик булгагычтары болуп ири өлчөмдөгү күкүрт, азот, көмүртек кычкылдарынан тышкары, чаң, көө жана татаал органикалык, хлорорганикалык жана нитробирикмелер, техногендик радионуклиддер, вирустар жана микробдор саналат. Эң коркунучтуусу – абада кеңири таралган диоксин, бензо(а)пирен, фенолдор, формальдегид, күкүрттүү көмүртек. Бишкек шаарынын физикалык, географиялык жана климаттык шарттары, Чүй өрөөнүнүн салыштырмалуу обочо жайгашышы жерге жакын атмосферанын үстүңкү катмарында интенсивдүү жана кѳтѳрүлгѳн аба агымдарынын пайда болушуна өбөлгө түзөт, жыйынтыгында атмосфералык абанын, ѳзгѳчѳ кыш мезгилинде, кескин булганышына алып келет, жана өзүн-өзү тазалоо жөндөмдүүлүгү төмөн экендигин белгилеп кетүү керек. Атмосфераны булгоочу заттардын таасирине чалдыккан шаар калкынын үлүшү 58,7% түзөт. Андыктан Бишкек шаарындагы атмосфералык абасынын сапатын көзөмөлдөө жана байкоо жүргүзүү приоритеттүү багыттардын бири.

Бишкек шаарынын атмосфералык абасынын сапатына мониторинг Кыргызгидрометтин 7 стационардык постунда жүргүзүлөт. Шаардын атмосфералык абасында 5 булгоочу зат: күкүрттүн кош кычкылы, азоттун кычкылы жана кош кычкылы, формальдегид жана аммиак аныкталат. Тилекке каршы, толук лабораториялар менен жабдылган стационардык байкоо пункттары эскирип, дагы эле кол режиминде иштеп жатат. Атмосфералык абанын сапатына мониторинг жүргүзүү үчүн бюджеттик каржылоонун жетишсиздиги стационардык посттордун жабылышына, маршруттук байкоочу посттордун жоюлушуна, байкоо жүргүзүү программаларынын кыскарышына, байкоолордун жыштыгынын кыскарышына, мониторингге алынган параметрлердин санынын кыскарышына алып келди. 1990-жылдан бери чаң, көмүртек кычкылы, бензопирен, эрүүчү сульфаттар, фенолдор, цианиддер жана оор металлдар боюнча өлчөөлөр жүргүзүлбѳй келет.

Полный текст

в статье рассматриваются особенности формирования рельефа Северного Тянь-Шаня, определяющие его типы рельефа, его современное состояние и его изменения за последние десятилетия.

      В рамках выполнения поставленных задач в статьи были применены широко известные методы географических исследований для получения эмпирических результатов. К таким методам испособам можно отнести:Общегеографический (геологические, геоморфологические, климатические) метод, сравнительный анализ, кластерный анализ, картографический и другие.

        Все эти методы географических исследований позволили получить достоверные результаты о происхождении и формировании рельефа Северного Тянь-Шаня. Комбинирование различных подходов позволило более полно представить общую картину процессов, которые привели к созданию данного рельефного комплекса.

Полный текст

Санаториялык-курорттук иштерди уюштуруу курорттук бизнестин алкагында каралат. Курорттук ишкердиктин расмий, мыйзамдуу түрдө бекитилген аныктамасы төмөндөгүдөй: «Курорттук ишкердик – табигый дарылык ресурстарды пайдаланууга негизделген ооруларды дарылоо жана алдын алууну уюштуруу жана ишке ашыруу боюнча илимий жана практикалык иштердин бардык түрлөрүнүн жыйындысы». Санаториялык-курорттук кызмат көрсөтүүлөр – эс алуучуларга санаториялык-курорттук дарылоого жана курорттук эс алууга болгон керектөөлөрүн канааттандыруу Демек ден соолук – бул эң чоң баалуулук, максатында курорттук зоналарда жайгашкан жайгаштыруу ишканалары тарабынан көрсөтүлүүчү кызматтар. Бул контекстте алар рекреациялык кызматтардын бир бөлүгүн түзөт. Белгилей кетсек, санаториялык-курорттук кызмат көрсөтүүлөр калктын айрым категорияларына мамлекеттик милдеттенмелердин чектеринде санаториялык-курорттук жардам көрсөтүүнүн негизи болуп саналат. Санаторийлик-курорттук кызматтардын  кыйла кеңири бөлүгүн ден соолукту чыңдоо тармагына  кошууга болот. аны сактоо учун жагымсыз экологиялык шарттарда ар тараптуу көңүл буруу керек. 

Полный текст

Кыргыз Республикасы тоолуу өлкө болуп саналат, аймагынын 90% ын тоолор ээлейт. Тоо кыркалары тоолор аралык ойдуңдар менен бөлүнөт. Кыргызстан тоо-кен казып алуунун узак тарыхына ээ. Өткөн кылымдын башында эле республиканын түштүгүндө падышалык Россиянын Орто Азиянын дээрлик бардык бөлүгүн көмүр менен камсыз кылган 27 көмүр шахтасы, коргошун, күмүш, сымап жана сурьма өнөр жайы иштеген. Бул макалада пайдалуу кендерди иштетүү менен байланышкан бардык иш – аракеттердин (чалгындоо – казып алуу-кайра иштетүү ж.б.) натыйжасында жер бетине эбегейсиз көп сандагы тоо тектери, шлактар чыгарылат жана топтолот, алардын кыйла бөлүгү иштетилген райондордо калдыктар түрүндө калат. Демек, тоо-кен казып алуу жана тоо-кен кайра иштетүү тармагынын негизги экологиялык өзгөчөлүктөрүнүн бири биосферага калдыктардын олуттуу көлөмү киргизилгендигинде тураары жөнүндө маалымат берилет.

Полный текст

Чүй өрөөнүндө совет мезгили учурунда эле чакан фабрикалар, майда гидростанциялар, заводдор жана башка майда ишканалар өлкөнүн экономикасынын өсүшүнө өз салымын кошуп келген. Жергиликтүү калктын социалдык турмушу жакшырып, бара-бара өрөөн ишканаларга бай облуска айланды. Чүй облусунун аймагында алгачкы жолу билим берүүчү жайлар, мектептер, саламаттыкты сактоо борборлору жана маданий борборлордо элдин сабатсыздыгы жоюлуп, калктын саламаттыгын тейлөө мекемелери иштеп баштаган. Бара-бара Чүй облусунун өндүрүшү мамлекеттин өзөгүн түзгөн экономикалык кубатын алдыга сүйрөп, социалдык турмушун чыңдап келди. Бирок, 1991-жылдан баштап өлкөдө рыкон экономикасы баарын өзөртү.

Полный текст

Целью настоящей работы является изучение возможности синтеза нанокомпозитов системы Ag-Niпри совместном химическом восстановлении ионов серебра и никеля в присутствии стабилизатора.Растворы, содержащие определенные количества ионов серебра и никеля были приготовлены из соответствующих нитратов серебра и никеля. В качестве восстановителя использован раствор гидразингидрата. Для стабилизации частиц в растворе использованы желатин и додецилсульфат натрия (ДСН). При совместном химическом восстановлении ионов серебра и никеля в присутствии желатина или додецилсульфата натрия, независимо от состава реакционной среды, происходит образование нанокомпозита, состоящего из нанодисперсных частиц серебра и никеля. Методами рентгенофазового анализа и электронной микроскопииизучен фазовый состав и дисперсность нанокомпозитов, синтезированных в присутствии различных стабилизаторах. На фазовый состав продуктов совместного восстановления серебра и никеля влияет природа стабилизатора. Результаты РФА образца синтезированного в присутствии желатина показывают, что данный продукт состоит из трех фаз: металлических серебра, никеля и гидроксида никеля.Во втором образце, где стабилизатором является ДСН также присутствует линии, характерные для металлических серебра и никеля, а также малоинтенсивные линии, относящиеся к гидроксиду никеля. Дисперсность нанокомпозитов зависит от вида стабилизатора. Установлено,что наиболее высокодисперсные нанокомпозиты образуется в среде желатина. 

Полный текст

Үй-бүлө коомдун негизги институту болуп саналат жана анын өнүгүшүндө өзгөчө маанилүү ролду ойнойт. Көптөгөн өлкөлөрдөй эле Кыргызстанда үй-бүлө түзүү маселелери мыйзам менен жөнгө салынат. Төмөндөгү макалада, Кыргыз Республикасынын Үй-бүлө кодексинин нике жана үй-бүлөлүк мамилелердин укуктук негиздерин, ошондой эле үй-бүлө мүчөлөрүнүн укуктарын жана милдеттеринин негизинде, үй-бүлөнүн түзүлүшүнүн укуктук ченемдери жана алардын азыркы мезгилдеги коомдогу орду талдоого алынган.

Кыргызстандагы үй-бүлө мыйзамдары үй-бүлө мүчөлөрүнүн укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоону камсыздайт. Үй-бүлөлүк укуктун негизги жоболорун билүү адамдарга бекем жана бактылуу үй-бүлөлөрдү курууга мүмкүндүк берет. Ошону менен бирге, Кыргыз коомунун негизин түзгөн үй-бүлө институту, ошол коомго тиешелүү болгон социумдун өнүгүшүндө маанилүү ролду ойнойт. Башка мамлекеттердегидей эле, Кыргызстанда үй-бүлө эле эмес, үй-бүлөө куруу маселелери да мыйзам менен жөнгө салынат. Бул макалада учурдагы Кыргыз Республикасынын Үй-бүлө кодекси нике жана үй-бүлөлүк мамилелердин укуктук негиздерин, ошондой эле үй-бүлө мүчөлөрүнүн укуктарын жана милдеттерин аныктайт деп баса жогоруда белгилегендей, Кыргызстанда да ар кандай  негизги үй-бүлө формалары талданды.

Полный текст

В статье рассматриваются концептуальные аспекты ИИ, который приносит с собой новые горизонты возможностей и вызовов.В современном мире исследования и публикации, связанные с созданием искусственного интеллекта, становятся всё более актуальными.Анализируемые в статье законы робототехники Айзека Азимова – это набор этических принципов, разработанных американским писателем Айзеком Азимовым, которые описывают базовые правила поведения и взаимодействия искусственных интеллектов (роботов) с людьми и друг с другом.Они предназначены для регулирования поведения и взаимодействия роботов с людьми. Законы робототехники, созданные известным писателем-фантастом Айзеком Азимовым, изложили ряд основных принципов, которым роботы должны следовать при взаимодействии с людьми. Тест Тьюринга стал своеобразным краеугольным камнем в обсуждении и понимании того, что такое искусственный интеллект и каковы его возможности.

Полный текст

Эта статья исследует значимость и роль Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе (ОБСЕ) в урегулировании конфликтов и поддержании мира. ОБСЕ, являясь одним из крупнейших международных организаций, собирающих государства-участники с общей целью обеспечения безопасности и сотрудничества в Европе, играет ключевую роль в промежуточных переговорах, дипломатической деятельности и миротворческих операциях. Статья рассматривает многогранный подход ОБСЕ к решению конфликтов, включая применение дипломатических инструментов, мониторинг соблюдения международных норм и обеспечение гуманитарной помощи. Также рассмотрены усилия ОБСЕ в содействии политическому диалогу и развитию доверия в регионах с накалом напряженности, таких как. Важным аспектом анализа является также роль ОБСЕ в поддержании прав человека, защите меньшинств и развитии демократии в странах-участниках, что способствует созданию условий для мирного сосуществования и предотвращению возникновения новых конфликтов. Данная статья подчеркивает важность ОБСЕ как ключевого актера в обеспечении мира и безопасности в Европе и за ее пределами.

Полный текст

Коомдогу  ар кыл терс   жараяндар  белгилүү бир  катмарлардын укуктук  теңсиздикке   жана   элдин  көпчүлүк  бөлүгүнүн   абалын  кыйла  начарлатууга  алып  келет.   Терс   фактылар     атуулдардын негизги  укуктары  менен  эркиндиктеринин     бузулушуна өбөлгө болот. Ушул жагдайда алардын укуктарын коргоо зарылдыгы пайда болууда.

            Автор коргоо бул  укуктун тийиштүү ченемдеринин маани-маңызына ылайык адамдардын  укуктарын толук урматтоону камсыз кылууга багытталган ишмердиктин   түрү деген аныктаманын негизинде КРнын  Омбудсменине  (Акыйкатчы)  маанилүү  роль  таандык экендигин көрсөткөн.    Анткени,    Омбудсмен  институту   Кыргызстанда гана эмес, дүйнөнүн  саясий  -укуктук  мейкиндигинде дагы  адамдын   укуктары  менен  эркиндиктерин  коргоо  жана  сактоо  жатындагы  маанилүү    механизм  катары кабылданат. Макалада, Омбудсмендин  кыргызстандык коомдо адам  укуктарын коргоо багытындагы ишмердүүлүгүн,   укук  тууралуу мамлекеттин агартуучулук  жана   билим  берүү  жагындагы  иш аракеттер  аныкталат деген пикирди  белгилеген.  Автор   коомдун  укуктук  маданияттынын денгээлин  жогорулатуу багытындагы       механизмдерин     иштеп чыгуу зарылдыгы көрсөтүлгөн.    

Полный текст

Жаштар өздөрүнүн курагына, социалдык-психологиялык жана идеологиялык өзгөчөлүктөрүнөн улам социалдык-маданий идентификацияга өтө муктаж, ошондуктан башка социалдык жана курактык топторго караганда баалуулуктар системасын ассимиляциялоо менен байланышкан трансформация процесстерине көбүрөөк дуушар болушат, жүрүм-турумдун айрым формаларын калыптандыруучу нормалар, бул макалада жаштардын баалуулук багыттары, алардын артыкчылыктары жана баалуулуктарга көз караштары козголот.

Ааламдашуу жана тез технологиялык прогресс шартында жаштардын баалуулуктары олуттуу өзгөрүүлөргө дуушар болууда. Бул өзгөрүүлөрдү изилдөө жаштардын жаңы шарттарга кантип ыңгайлашарын жана алардын жашоосунда кандай баалуулуктар артыкчылыктуу экенин түшүнүүгө жардам берет.

Мобилдүүлүктү жогорулатуу, маалыматка жетүү жана эл аралык кызматташуу сабырдуулук, адам укуктары жана экологиялык жоопкерчилик сыяктуу глобалдык баалуулуктардын калыптанышына таасирин тийгизет.

Полный текст