#1, 2020
ФИЛОЛОГИЯ
ЛИРИКАЛЫК ЧЫГАРМАНЫ ТАЛДОО
Лирика кыргыз адабиятынын үч тегинин бири, элдик оозеки чыгармачылыкта, акындар поэзиясында жана профессионал адабиятта кеңири өнүккөн. Анда лирикалык каармандын ички сезими чагылдырылат. Адабияттын лирикалык тегине субьективдүүлүк мүнөздүү. Макалада лирикалык чыгарманы талдоонун өзгөчөлүгү каралат, ал кыргыз адабиятынын бул түрүнүн өзгөчөлүгүнө негизделет.
ЭЛДИК ООЗ ЭКИ ЧЫГАРМАЛАРДЫ ТАЛДОО
Макалада кыргыз адабиятынын элдик оозеки чыгармачылык деп аталган түрүн мектепте талдоо жолдору каралат. Ал фольклордун өзгөчөлүгүнө негизденүү менен жүргүзүлөт. Элдик оозеки чыгармачылыкка жеке автордун жоктугу коллективдүүлүк, салттуулук, элдик түшүнүктөрдү чагылдыруу мүнөздүү болгондуктан чыгармалары спецификалык мүнөзгө эгедер. Мектеп программасында кеңири орун алган адабияттын бул түрүнө тиешелүү өзгөчөлүктөрдү эске алуу менен талдоо мугалимдин ишин натыйжалуу кылат.
ПОСТСОВЕТТИК КЫРГЫЗСТАНДАГЫ БАСМА СӨЗ
Макалада Кыргызстандагы постсоветтик мезгилдеги басма сөз каражаттарынын калыптанышы, тематикалык жактан өнүгүш абалы тууралуу сөз болот.
ПОСТСОВЕТТИК КЫРГЫЗСТАНДАГЫ ТЕЛЕРАДИО ТАРМАГЫНЫН АБАЛЫ
Макалада Кыргызстандагы постсоветтик мезгилдеги телерадио тармагынын абалы тууралуу сөз болот.
ЖАҢЫЛМАЧТЫ 5-КЛАССТА ОКУТУУ
Жаңылмач элдик оозеки чыгармачылыктын дидактикалык тегине таандык. Анын балдардын тилин жатыктыруудагы мааниси зор болгон. Бул жанр азыркы учурда кыргыз адабитынын мектеп курсунда 5-классында окутулат.Макалада кыргыз адабияты сабагында жаңылмачты окутуунун иштелмеси сунушталат.
АЛМАМБЕТТИН ОБРАЗЫНДАГЫ ТРАГЕДИАЛУУЛУКТУН ЧАГЫЛДЫРЫЛЫШЫ
Макалада “Манас” эпосунун сюжетиндеги каармандардын ичинен Алмамбеттин трагедиялуу образы камтылган бөлүмдөр талдоого алынат. Эпос өз ичине камтыган жогорку көркөмдүккө ээ болгон эпизоддордун ичинен Алмамбеттин окуясына байланыштуу айтылган эпизод көркөмдүк иштелиши жагынан эң маанилүү эпизодго жатат. Аталган бөлүмдөрүнөн трагедиялуулук маселеси талданат.
ЖАКЫП МЕНЕН МАНАСТЫН ОБРАЗЫНДА БАЛАСЫЗДЫКТЫН ЖАНА ЖАЛГЫЗДЫКТЫН ЧАГЫЛДЫРЫЛЫШЫ
Бул макалада Жакыптын жана Манастын образындагы баласыздык үчүн болгон кайгыны жана жалгыздыктын орун алуусу тууралуу баяндалат. Бардык манасчылар өз варианттарында туруктуу өзөк окуяларды сактап, талантына жараша көркөмдөп, сюжеттерге кошумча толуктоолорду киргизип, өзгөртүп айтышкан.Муну классикалык вариант деп эсептелинген Сагымбай Орозбаков менен Саякбай Каралаевдин варианттары боюнча салыштырылып талданат.
КЫРГЫЗ ЖАНА АНГЛИС ТИЛДЕРИНДЕГИ ФРАЗЕОЛОГИЗМДЕРДИ ИЗИЛДӨӨ ТАРЫХЫ
Берилеген макалада, кыргыз жана англис тилдеринин фразеологиялык бирдиктери кандай доорду басып өткөнү,азыркы учурдагы абалы, илимий изилдөөлөр, классификацияга бөлүштүрүлгөнү жөнүндө кыскача жазылган
“СЕМЕТЕЙ” ЭПОСУНУН ПОЭТИКАЛЫК ЫКМАЛАРЫ
Бул макалада “Манас” үчилтигинин экинчи бөлүмү болгон “Семетей” эпосунун поэтикалык курулуш ыкмалары каралат. Эпос өз ичине камтыган жогорку көркөмдүккө ээ болгон окуялардын “Манас” эпосундагы поэтикалык эпизоддор менен салыштырып, талдоого алынат.
“СЕМЕТЕЙ” ЭПОСУНДАГЫ БАШКЫ КААРМАНДАРДЫН ОБРАЗДАРЫНЫН БЕРИЛИШИ
Макалада “Манас” эпосундагы башкы каармандардын образдары “Семетей” эпосунда орун алышы жана каармандардын туруктуу орду каралат. Чыгарма башкы каармандардын негизинде өнүгөт жана образдардын берилиши менен көркөмдөлүп, өзүнүн эпикалык бир бүтүндүгүн сактап турат.
НОВАТОРСТВО К. ТЫНЫСТАНОВА В ЖАНРЕ ПОЭМЫ «ЖАНЫЛ МЫРЗА»
Впоэме «Жаныл Мырза» поднимается проблема межплеменного столкновения, раздробленности кыргызского народа, о вреде межплеменных распрей, восхваляется идея справедливости, единства народа.
СТАНОВЛЕНИЕ И РАЗВИТИЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ ЛИТЕРАТУРЫ КЫРГЫЗСТАНА
Статья посвящена становлению и развитию профессиональной литературе Кыргызстана.
ИСТОРИЯ СТАНОВЛЕНИЯ МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ РУССКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ ДО ПЕРВОЙ ПОЛОВИНЫ XIX ВЕКА
Статья посвящена истории развития методики преподавания русской литературы в России с времен становления словесности и до первой половины XIXвека, некоторым вопросам преподавания словесных наук, методики преподавания русской литературы и деятелям русского Просвещения. И сегодня объектом внимания педагогов-русистов, словесников, литературоведов остается вопрос, что составляет основу содержания методики преподавания литературы.
СТАНОВЛЕНИЕ МЕТОДИЧЕСКОЙ МЫСЛИ В КЫРГЫЗСТАНЕ
Статья посвящена становлению методической мысли в нашей стране,формированию методики преподавания русской литературы в кыргызской школе как педагогической дисциплины, которое проходило в нелегких условиях.
ИННОВАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ НА УРОКАХ РУССКОГО ЯЗЫКА
в данной статье рассматривается необходимость использования инновационных технологий на уроках русского языка. Педагоги понимают, что одних знаний, умений и навыков для самостоятельного решения мировоззренческих и исследовательских проблем теоретического или прикладного характера не достаточно, нужно освоить другие технологии, изменять содержание уроков. Современная наука об образовании приблизилось к тому моменту, когда возникла потребность в создании педагогических технологий, которые обеспечивают самое главное в образовательном процессе – развитие личности каждого учащегося, его активности.
МИФОПОЭТИКА В РОМАНЕ-ХРОНИКЕ «СОБОРЯНЕ»
статья посвящена мифопоэтике мотива рукописания в романе-хронике «Соборяне» Н.С. Лескова.
ПЕДАГОГИКА
БАШТАЛГЫЧ КЛАССТЫН ОКУУЧУЛАРЫНЫН ЭКОЛОГИЯЛЫК ТҮШҮНҮКТӨРҮН КАЛЫПТАНДЫРУУНУ ӨРКҮНДӨТҮҮ
Макаладабашталгыч класстын окуучуларына "Мекен таануу" предметин окутуу процессинде экологиялык түшүнүктөрдү калыптандырууну өркүндөтүү берилген. Башталгыч класстын окуучуларына экологиялык түшүнүктөрдү калыптандыруунун педагогикалык шарттары жана аларды практикада колдонуу боюнча иштерди уюштуруу чагылдырылган.
ФОРМИРОВАНИЕ СВЯЗНОЙ РЕЧИ У МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ С ОБЩИМ НЕДОРАЗВИТИЕМ РЕЧИ
В статье рассматривается коррекционная работа по формированию связной речи у детей с нарушением речи младшего школьного возраста, уровни развития общего недоразвития речи.
ТИЛ АДИСТИКТЕРИНДЕГИ СТУДЕНТТЕРДИН ТОЛЕРАНТТУУЛУГУН КАЛЫПТАНДЫРУУНУН ЫКМАЛАРЫ
Макалада тил адистиктериндеги студенттердин толеранттуулугун калыптандыруунун негизи каралган. Билим берүүжаатында толеранттуулук маданиятынын зарылдыгы, максаты, маселелери берилген. Бүгүнкү күндө маданий байланыш кандайдыр бир деңгээлде өсүп баштагандыктан, улут аралык, этникалык толеранттуулукка тарбиялоо билим берүүнүн негизги милдеттеринен болуп келет.
КЫРГЫЗ ТИЛ ИЛИМИНДЕ ТЕРМИНОЛОГИЯ МАСЕЛЕСИ
Бул макала кыргыз тил илиминде терминология маселесинин чечилиш көйгөйү боюнча окумуштуулардын ой-пикирлери камтылды. Анда кыргыз тилиндеги терминдердин келип чыгышы, өнүгүү калыптануу тенденцияларына басым жасалып, терминдердин ар кандай багытта орун алшандыгы изилденди.
КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕ СОЦИАЛДЫК ТЕРМИНДЕРДИН СИСТЕМА КАТАРЫ ИЗИЛДЕНИШИ
Бул макала кыргыз тили илиминдги терминология маселесине арналып, анын бир багыты болгон социалдык терминология излдөөнүн объектиси болду. Башка быгаттарга салыштырмалуу социалдык багыт башка багыттар менен тыгыз байланышта экендигин байкайбыз, себеби социалдык тармакта коомдо болгон процесстер эске алынары шексиз.
ФОРМИРОВАНИЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ КОМПЕТЕНЦИЙ СТУДЕНТОВ ПЕДАГОГИЧЕСКОГО КОЛЛЕДЖА
В статье рассматриваются процессы формирования профессиональных компетенций студентов педагогического колледжа с позиций качества образовательного процесса СПО в соответствии с ГОСТ КР № 160 2018 года 28 марта.
Особое внимание уделяется анализу использования теоретико-методологических подходов, позволяющих изучить структуру подготовки к профессиональной деятельности с позиции повышения ее эффективности: системному, деятельностно-праксеологическому, компетентностному, а также разработке педагогической системы формирования профессиональных компетенций студентов.
ПОНЯТИЯ КОМПЕТЕНТНОСТЬ И КОМПЕТЕНЦИИ В СФЕРЕ ОБРАЗОВАНИЯ
Компетенции и компетентность получили определение с позиции качественного образовательного процесса ОСПО в соответствии с ГОСТ КР № 160 2018 года 28 марта. На примере международного образования рассмотрены причины замены знаниевой (знание, умение, навыки) на компетентностную (деятельностную) парадигму. Показаны принципы формирования компетенций в образовании и предложена их классификация.
ЕСТЕСТВОЗНАНИЕ
МЕКТЕПТЕРДЕ ИНТЕРАКТИВДҮҮ ОКУТУУНУН ПЕДАГОГИКАЛЫК НЕГИЗДЕРИ
Макалада мектептерде интерактивдүү окутуунун педагогикалык негиздери жана интерактивдүү окутуунун маңызы, педагогикадагы интерактивдүү окутуунун бир нече ыкмалары жөнүндө баяндалган.
БИОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ RUBIA TINCTORUM L. В ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЕ
В статье изложены результаты изучения биологических особенностей Rubia tinctorum L. в Чуйской долине. Приведены данные особенностей размножения семенами и корневищными черенками. На третий год корни можно собирать на сырье. В среднем сырой вес корня одного растения марены красильной 0,020 гр. Послевысушиваниясухойвескорнейсоставляет70% отсыроговеса.
«ЭЛЕКТРОЛИТТЕР» ТЕМАСЫН ОКУТУУНУН АНИМАЦИЯЛЫК ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ
Кыргыз Республикасынын окуучуларынын табыгый илимдердин сабактары боюнча билим деңгээлинин эффективдүүлүгү менен сапаттуулугу, алардын алгачкы химиялык жана физикалык түшүнүктөрдү калыптандыруу методдорунана жараша болот. Анимациялык программаны колдонуп окутууда окуучулардын өз алдынча түшүнүү сезими жанданат. Ал эми анимациялык модел окуучулардын көрүү сезими аркылуу чындыкка жакын маалымат алууга жана көп мезгилдерге чейин эсте калуусун күчөтүп терең билим алуусуна шарт түзөт.
«ЩЕЛОЧТУУ МЕТАЛЛДАР» ТЕМАСЫН ОКУТУУДА ИННОВАЦИЯЛЫК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ КОЛДОНУУ
Биз проблемалык окутуунун технологиясын колдонуу менен, «Щелочтуу металлдар» темасы боюнча сабактын план-конспектисин иштеп чыктык. Сабактын максаты окуучуларды изилдөө учурунда өз алдынча маалымат алууга, проблемалык кырдаалдарды аныктоого, аларды чечүү жолдорун табууга, изилденип жаткан материалды системалаштырууга жана жалпылоого үйрөтүү болот. Бул сабактын жыйынтыгы окуучулар изилдөө жүргүзүү үчүн ээ болгон мотив болуп эсептелет.
ПОЛУЧЕНИЕ НАНОДИСПЕРСНОГО ОКСИДА АЛЮМИНИЯ МЕТОДОМ ХИМИЧЕСКОГО ОСАЖДЕНИЯ
Установлено, что при действии щелочи на раствор нитрата алюминияпроисходит осаждение гидроксида алюминия в виде байерита, который при прокаливании по схеме байерит→бемит→оксид превращается в оксид алюминия. Показано, что полученный порошок оксида алюминия по размерам ОКР относится к нанодисперсным материалам.
ВИРУСТУК ПАНДЕМИЯЛАРГА КАРШЫ КҮРӨШҮҮНҮН ЖЫЙЫНТЫКТАРЫН ИЗИЛДӨӨ
Вирустукпандемияларгакаршыкүрөшүүмаселелеринизилдөөнүназыркыжыйынтыктарыберилген. Эпидемиянынжанапандемиянынзаманбаптүшүнүктөрүачылыпберилген. Айрымөлкөлөрдөгүэпидемиологиялыкокуялардымүнөздөгөндүйнөнүнкартасысунушталган. Байыркыдүйнөнүнэпидемияларыжөнүндөтарыхыймаалыматтаркелтирилген. Патогендиквирустардынаркандайтүрлөрүкөрсөтүлгөн. Вирустукэпидемиялардытоктотуугакөмөккөрсөтүүчүиш-чаралардынкомплексисүрөттөлгөн.