Бул макалада туугандык аталыштардын негизги мүнөздөмөсү берилген. Үй-бүлө институту кыргыздар үчүн инсандын инсан катары өнүгүүсүнүн ыйык жайы жана улуттук маданияттын көрсөткүчү. Элдик жакшы салттарда балалуу болуп, урпактарды тарбиялоо, жалпы элдин алдында татыктуу муундарды тарбиялоо – ата-эненин миссиясы. Тууганчылык мамиле бул – ата-эне менен баланын, ата-баба менен анын урук-тукумунун жана теги бир адамдардын ортосундагы өз-ара байланыш. Кыргыз тилинде тууганчылык терминология кеңири өнүккөн жана жыш колдонулат. Салттуу кыргыз коомунда тууганчылык мамилелер чоң роль ойноп, тилде чагылдырылган. Башка көптөгөн маданияттардай эле кыргыз тилинде да жынысына жараша туугандарга карата ар кандай терминдер бар. Маселен, “ата” – ата, “эне” – эне дегенди түшүндүрүп, улууларды урматтоого өзгөчө көңүл бурулат. Улуу муундун тууган-уруктары сыяктуу эле ага-эжелер үчүн да атайын терминдер бар. Кыргыздар көбүнчө үй-бүлөнүн салттуу формаларын, анын ичинде чоң үй-бүлөнү сыйлашат. Демек, көп терминдер ата-энеге, балдарга гана эмес, алыскы туугандарга да тиешелүү. Кыргыздарда туугандык мамилелердин контекстке жана жакындык деңгээлине жараша формалдуу жана формалдуу эмес терминдери бар. Жалпысынан бул макалада кыргыз элинин салттуу баалуулуктарын, улуу муундарга болгон сый-урматын, бекем үй-бүлөлүк байланышты чагылдырган туугандык аттары талдоого алынган.

Полный текст