Кадыралиева Д. Ж.
ДЕН СООЛУГУНУН МҮМКҮНЧҮЛҮКТӨРҮ ЧЕКТЕЛҮҮ БАЛДАРДЫ ПСИХОЛОГИЯЛЫК-ПЕДАГОГИКАЛЫК РЕАБИЛИТАЦИЯЛООНУН ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
Макала ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелген балдарды психологиялык-педагогикалык реабилитациялоонун негиздерине арналган. Анда ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелген балдардын психологиялык-педагогикалык реабилитациясын калыптандыруунун негизги багыттары жана ыкмалары каралат. Бул макалада ошондой эле ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген балдардын психологиялыкпедагогикалык реабилитациясын уюштуруунун заманбап теориялык-методологиялык жана мазмундук негиздеринин маңызын чагылдырган, алардын социалдык өз алдынчалыгын, ошол эле учурда корголушун мажбурлоого өбөлгө түзгөн негизги түшүнүктөр жана терминдер каралат. Макаланын маанилүү пункту үй-бүлөнүн социалдык-педагогикалык патронажын сүрөттөгөн бөлүм болуп саналат, ал үй-бүлөгө өзгөчө баланы билим берүү мекемесине жайгаштырууга жардам берет. Мындай патронаждын максаты майып балдарды мүмкүн болушунча толук комплекстүү реабилитациялоо, дени сак курдаштарына мүнөздүү социалдык функцияларды өз алдынча аткарууга жөндөмдүү болгондо алардын мындай абалына жетишүү болуп саналат. Макалада социалдык функциялар деп автор социалдык көндүмдөрдү жана эмгекке болгон көндүмдөрдү, жалпы билим берүүчү мектепте окууну, окуганды кабыл алуу, эсептөө, жазуу жөндөмүн, коммуникативдик жөндөмдү, талдоо жөндөмүн ж.б. билдирет. Социалдык коргоо мекемелеринин кызматкерлеринин башкы максаты-бул балдарга мотордук көндүмдөргө жана социалдык көндүмдөргө ээ болууга, сабаттуулук жана эсептөө жана жазуу көндүмдөрүнө ээ болуунун негизги принциптерин өздөштүрүүгө жардам берүү (мисалы: кийинүү, жуунуу, ашкана шаймандарын колдоно билүү, сатып алууда акы төлөө, өзгөчө кулинардык жөндөмдү талап кылбаган тамак-ашты даярдоо, мобилдик телефонду Колдонуу, өз районунда багыт алуу ж.б.). Мектеп жашындагы мүмкүнчүлүгү чектелген балдар психо-педагогикалык реабилитациянын алкагында өзгөчө кызыгууну жараткан айрым академиялык сабактарды окуй алышат.