Абдыкапарова А О
ОКУУЧУЛАРДЫН ТААНЫП-БИЛҮҮЧҮЛҮК КӨНДҮМДӨРҮН БИОЛОГИЯЛЫК ЭКСПЕРИМЕНТТЕРДИН НЕГИЗИНДЕ ӨРКҮНДӨТҮҮ
Макалада окуучулардын таанып-билүүчүлүк көндүмдөрүн биологиялык эксперименттердин негизинде өркүндөтүү маселелери каралган. Ар кандай чыгармачылык тапшырмаларды, изилдөөчүлүк иштердин жана эксперименттердин натыйжаларын колдонуу предметтик окутуунун мазмунун кеңейтет, окуучулардын предметке болгон кызыгуусун стимулдаштырат, инсандык өнүгүүсүн шарттайт, мугалим менен окуучунун ортосунда гана эмес, ошондой эле окуучулардын бири-бири менен болгон чыгармачылык кызматташуу атмосферасын түзөт. Зоология сабактарында окуучулардын таанып-билүүчүлүк көндүмдөрүн өнүктүрүү билим берүү процессиндеги маанилүү милдеттердин бири экендиги белгиленген. Зоологиянын негиздерин туура өздөштүрүү менен окуучулар өзүнүн акылын өнүктүрөт, жаратылыштын сырларын үйрөнүшөт, байкоо, анализ жүргүзүү жана өз алдынча изилдөө көндүмдөрүнө ээ болушат. Зоология сабактарындагы биологиялык эксперименттер окуучулардын таанып-билүүчүлүк көндүмдөрүнүн өнүгүүсүндө күчтүү каражат болуп саналат. Алар окуучулардын сынчыл ой-жүгүртүүсүнүн өнүгүүсүн, маалыматты анализдөө, синтездөө жөндөмдүүлүктөрүнүн, топтордо жана өз алдынча иштөө көндүмдөрүнүн өнүгүүсүн шарттайт.
ЗООЛОГИЯНЫ ОКУТУУДАГЫ ПРЕДМЕТ АРАЛЫК БАЙЛАНЫШТАРДЫН МҮМКҮНЧҮЛҮКТӨРҮ
Макалада зоологияны окутуудагы предмет аралык байланыштардын мүмкүнчүлүктөрү каралган. Предмет аралык байланыштар илимдин ар кандай тармактарындагы билимдерди бириктирүүгө мүмкүндүк берет, бул өз кезегинде сынчыл ой жүгүртүүнү, чыгармачылык шыктарды жана анализ жүргүзүү көндүмдөрүн өнүктүрүүнү шарттайт. Зоологияны окутуу процессинде экология, география, химия, физика, математика жана тарых менен мындай байланыштарды түзсө болот. Натыйжада окуучулар жаныбарлар жана алардын жашоо тиричилиги жөнүндөгү билимдерин кеңейтип гана тим болбостон, зоологиянын илимдин башка тармактары менен кандайча байланышта экендигин көрө алышат. Ар бир сабакта окуучуларга зоологиялык билимдер менен катар эле тектеш предметтер менен байланыштырып, комплекстүү билим берүүгө басым жасалды. Негизинен канаттуулар классын өздөштүрүүдө программадагы темалардын алкагында канаттуулардын түзүлүшү, тиричилигиндеги өзгөчө учууга болгон ыңгайлануучулугу, сууда сүзүүсү, негизги түркүмдөрү, сейрек кездешүүчү түрлөр жөнүндөгү билимдерди берүү менен физика, экология жана география предметтери менен байланыштырылды.