Кептик-прецеденттик түрмөктөрдөгү табу, сакралдуулук, тыюу функцияларын иликтөө да лингвопаремиология үчүн, коомдук жүрүм-турумду мүнөздөп жөндөө үчүн, жаш муундарды туура багыттоо үчүн зарыл.

            Төмөнкүмакала  табулашкан сγйлөө формулаларынын маани-маңызы, алардын колдонуу чөйрөсү жана тыюу лексемалары өз маанилери аркылуу тилди алып жүрүүчүлөрдүн жүрүм-турумуна чектөө киргизип, алар аткарбай турган жорук-жосундарды каттайт, этностун эс тутумунда омоктуу орун ээлеп, алардын көз карашын жөндөйт.

            Макалада  табулашкан сүйлөө формулаларынын тил илиминдегианын ичинде кыргыз жана англис тилдериндеги адамдын жүрүм-турумун мүнөздөгөн паремиялар, сүйлөөшүүдөгү тыюу формулалары бир жагы менен идиомаларга, бир жагы менен макал-лакаптарга, бир жагы менен сүйлөө жандуу түрмөктөргө кирип, үч тараптуу болушу ачыкталды. Идиома менен макал-лакаптарга кошкондо булардын образдуулугун, курамындагы лексемалардын өтмө мааниде колдонушун, экспрессивдүүлүгүн эсепке алабыз. Макал-лакаптардын тобуна кошкондо жалпылоочу, көркөмдүк сапаттары эсепке алынды. Макалада  табулашкан сүйлөө түрмөктөрдөгү лексикалык бирдиктердин туруктуу жана өзгөрүлмө маанилери тууралуу кеңири сөз кылмакчыбыз.

Полный текст

Табу, табулашкан сөз түрмөктөрү түрк тилдеринде кенен таркаган. Булар кыргыз провербиалдык мейкиндигине да мүнөздүү.

Кыргыз макал-лакаптарынын тизмесинде көптөгөн тыюу формулалары учурайт. Жаштарды гумандуулукка, сабырдуулукка, сылыктыкка, адилеттүүлүккө, уяттуулукка, боорукерликке ж.б. асыл сапаттарга ээ болууга багыттайт. Тыюу формулалары биздин провербиалдык талаада эбегейсиз чоң кызмат аткарып келет. Алар коомдук жүрүм-турумду көзөмөлдөп, эл өкүлдөрүнүн ич ара мамилелерин түздөп, позитивдүү жүрүм-турумга үгүттөйт.Төмөнкү илимий макалабыз кыргыз этносуна тиешелүү тыюу формулаларын иликтөөнүн негизги аспектилерин өзүнө камтыйт. Кыргыз тилиндеги табу, тыюу формулаларына тиешелүү парасинтагматикалык жана трансформациялык кубулуштар аныкталып, аларга тиешелүү биринчи жолупрофессор С.К. Рысбаев тематикалык жактан топторго ажыратып караган,ошондой эле бир нече когнитемалар да белгиленген.Табулук лексемалардын маани-маңызын түшүнүү деңгээлин көрсөтүү максатында метатил өкүлдөрүнүн ичинде сурамжылоо жүргүзүлүп тишелүү жооптор алынды.

Полный текст

Сетевой жаргон, сетевой язык — жаргон, используемый при общении через компьютерные сети, в первую очередь через самую большую из них: Интернет. На данный момент точного определения данного понятия сформулировать невозможно, из-за того, что сетевой сленг постоянно меняется, как и его тенденции. Один из самых популярных примеров сетевого жаргона — «ЛОЛ» (англ. LOL), означающее «смех, веселье». Чаще всего данные слова или выражения используются для сокращения полных слов и предложений: так, чтобы обозначить нежелание читать длинный текст, можно использовать аббревиатуру. Сетевой жаргон стал популярен вместе с развитием социальных сетей и игровых платформ; некоторые используют сленг для удовольствия, а некоторые даже в реальной жизни.

 Согласно исследованиям, основной причиной использования сетевого языка является облегчение общения и набора букв: это позволяет экономить время и увеличивать скорость чтения.  Сетевой язык очень сложен. С точки зрения изучения языка в данной статье предполагается проанализировать влияние сетевого языка на китайский язык и культуру посредством изучения грамматики и прагматики конкретного сетевого языка, чтобы упростить правильное обращение и использование сетевого языка. 

Полный текст

Данная научная статья посвящена изучению роли метафоры, которая как языковое явление встречается не только в устной речи, но также и в письменной. Огромное значение метафоры состоит в использовании ее в художественных произведениях. Нет ни одного автора, который не воспользовался бы метафорическим переносом для того, чтобы в ярких красках описать героев, различные явления и действия.

Полный текст

В статье рассматривается неоспоримая роль выразительного чтения,как эффективного средства развития навыков свободной устной речи.Выразительное чтение – важный навык, позволяющий донести до слушателей замысел произведения, его идейное содержание. Таким образом, выразительное чтение – важный навык, позволяющий донести до слушателей замысел произведения, его идейное содержание, раскрыть тончайшие нюансы чувств, переживаний ощущений героев художественного текста или стихов. И как отметили выше, обучение выразительному чтению начинается с работы над техникой речи, куда входят такие важные компоненты как: дыхание, голос, дикция.

Полный текст

В этой статье рассматривается аспект нейтрального слоя.Аспект нейтрального слоя заключается в его универсальном характере, что означает, что слова, принадлежащие к этому слою, не ограничены в использовании и могут использоваться во всех стилях и во всех сферах человеческого общения, что делает этот слой наиболее стабильным из всех. В отличие от литературных и разговорных слов, нейтральные слова лишены особой стилистической окраски. Есть слова, которые в равной степени подходят для использования на лекции, в стихотворении или в разговоре с ребенком. Считается, что они стилистически нейтральны и составляют общее ядро словарного запаса. Они характеризуются высокой частотностью и занимают большую часть каждого высказывания.

Полный текст

Акыркы жылдары лексикографиялык жана лексикологиялык илимий иштер тил илиминде кеңири орун ала баштады. Анын ичинен семантика азыркы тил илиминин көңүл борборунда турат, б.а. тилдин семантикалык аспектисин изилдебей туруп, тилдин функционалдык табиятын, законченемдүүлүктөрүн терең түшүнүү мүмкүн эмес. Семантикалык аспектиде тилдин бардык катмарлары, ошол эле учурда морфологиясы да изилденет.Бул макалада семантиканы тилдин негизги компоненти катары кароого байланыштуу маселелер каралат. Азыркы шарттарда семантикага кызыгуунун пайда болушунун негизги себептери негизделген. Төмөндө "семантика" деген түшүнүк аныкталып, анын негизги өзгөчөлүктөрү каралды. Синонимия, антонимия, гипонимия сыяктуу маселелерге токтолдук. Заманбап шарттарда семантикалык анализ жүргүзүүнүн маанилүүлүгү баса белгиленип, компьютердик технологиялар жана шаймандардын жардамы менен ар кандай тексттерди жана чыгармаларды түшүнүүнү иликтөөгө мүмкүнчүлүк түзүлдү.

Полный текст

Сөзтүшүнүгүнүн аныктамасы бүтүндөй лексикологияда жана тил илиминде өзгөчө татаал маселе болуп эсептелгендиктен, көптөгөн лингвисттер сөздүн белгилерин көрсөтүү менен аны ар тараптан  ачып берүүгө аракенттерди кылышкан. Сөз лексиканын негизги бирдиги катары (тилдин лексикалык деңгээли) тил системасынын эң маанилүү, борбордук бирдиги болуп эсептелет. Сөз – чындыктын кубулуштарын белгилөөгө, адамдын сезимдерин, эмоцияларын жана эрк-ниетин билдирүүгө жөндөмдүү тилдин эң кыска бирдиги. Ал тилдик анализдин тыбыштык, маанилик жана грамматикалык ар кандай аспектилеринде баса белгиленген белгилерди бириктирет. Сөз тилдин негизги элементи деп эсептелип, психологиялык чындыкты чагылдырат, адамдар бири-бири менен сөз, сөз айкаштары жана сүйлөмдөр аркылуу баарлашып, мамиле түзүү каражаты катары кызмат кылат.

Макала«сөз» терминин атайын тилдин лексикалык бирдиги катары сүрөттөөгө арналган. Терминди түшүнүү максатында боюнча ар кандай көз караштарды карап чыгып,  ерминди лексикалык, грамматикалык жана семантикалык табиятын аныктоого  арналды. 

Полный текст

Илимий макаланын актуалдуулугу азыркы дүйнөдө англис тилин билүү окуудагы, кесиптик ишмердүүлүктөгү жана  жеке жашоодогу ийгиликтин эң маанилүү факторлорунун бири болуп саналгандыгында. Ошондой эле тилди үйрөнүү процесси ал пайда болгон социалдык жана маданий контекст менен тыгыз байланышта. Макалада колледж студенттеринин англис тилин үйрөнүүсүнө социалдык жана маданий контексттин таасири талданып, студенттердин мотивациясына, окуу стратегиясына жана окуу ишмердүүлүгүнө таасир этүүчү социалдык жана маданий контексттин негизги факторлору аныкталып, англис тилин окутуу процессин социалдык жана маданий контекстке ылайыкташтыруу боюнча сунуштары иштеп чыгылды. Бир жагынан, маданияттар аралык баарлашуу оозеки англис тилин үйрөтүүдө маанилүү ролду ойнойт, мындан тышкары, англис тилин оозеки окутуу маданияттар аралык коммуникация компетенттүүлүгүн өркүндөтөт. Башка жагынан алып караганда, кээ бир өлкөлөрдө англис тили ийгиликтүү келечектеги мансап үчүн зарыл шарт эмес. Студенттердин маданияттар аралык оозеки баарлашуу көндүмдөрүн өркүндөтүү маданияттар аралык коммуникация көндүмдөрүнө жана англис тилин оозеки окутууга бирдей көңүл бурулмайынча мүмкүн эмес. Изилдөө усулдары катары илимий адабияттарды талдоо, окуу материалдарын талдоо, сурамжылоо, түздөн-түз байкоо жүргүзүү, индукция жана дедукция колдонулду.

Полный текст

Макалада орто кылымдардагы улуу акын Жусуп Баласагындын «Куттуу билим» дастанында үй-бүлө баалуулугунун чагылтылышы тууралуу кеп болот. Авторлор даӊазалуу ойчулдун үй-бүлө баалуулугуна, үй-бүлөлүк мамилелерге карата көз караштарын ачууну максат кылышат. Ошондой эле азыркы учурда үй-бүлө баалуулугунун маанисин жаш муундарга жеткирүүдө, түшүндүрүүдө Ж. Баласагындын «Куттуу билим» дастанындагы ушул багытта айтылган идеялар актуалдуулугун жоготпой келатканын баса белгилешет. 

Полный текст

The article is devoted to the consideration of the concept "wedding" related traditions in Russian and foreign world pictures. With the help of Russian and English explanatory dictionaries, the article analyzes the meaning of the concept "wedding" briefly provides some aspects of the ceremony, marriage. The research consists in the comparative characterization of wedding communication and the concept "wedding" in Russian and English linguocultures. To fulfill this goal the following tasks were set:

1. to consider the historical evolution of the marriage ceremony and accompanying ritualized communication in Russian and English linguocultures;

2. to determine the ratio of verbal and non-verbal elements in Russian and English wedding communication;

3. analyze the speech genres that form wedding communication in the studied linguocultures;

4. to identify the main values realized in Russian and English wedding communication.

If in many countries in the past the wedding was mainly a grandiose event with a large number of invitees and observance of all necessary national rites and traditions, then in modern society it is assumed that the wedding, undoubtedly, should also be a memorable event, but most often more modest and quiet.

Полный текст

Макалада «Манас» эпосунун жана манасчылык өнөрдүн азыркы учурдагы абалы, дүйнөлүк эпостордун, анын ичинде «Манас» эпосунун өнүгүүсүндөгү жалпылыктар жана айырмачылыктар каралды. «Манас» эпосунун мифий башаттан соңку – заманбап илимий ракурстан иликтөөгө алуу менен эпостун мазмундук түзүлүшүнүн эпико-эволюциялык динамикасы талдоого алынды. «Манасты» изилдөөгө арналган теориялык жана илимий-популярдуу эмгектердин негизинде, жалкы, айрым-айрым изилденбестен, дүйнөлүк эпостор менен фольклордук, филологиялык, этнографиялык ж.б. өӊүттөрдөн сыпаттама, сүрөттөмө мүнөздөн өтүп, жаӊы форматта, илимдердин синтезинде, философиялык призмадан өткөрүлө каралышы керек. Андыктан, «Манас» эпосуна жөн гана эпикалык ыр саптардын жыйындысы катары мамиле этилбестен, узак убакыттар аралыгында уламалуу калыптанып келген эпико-эволюциялык процесс катары кабылдануусу зарыл экендиги белгиленди. Ошону менен бирге эле, манасчылар, манасчылык өнөрдүн өнүгүүсү, учурдагы абалы, дүйнө жүзүндө эпос айтуучулук феномени, кайсы элде болбосун, өзүнүн толук кандуу аныктамасын ала электиги «Манас» айтуучулар да бүгүнкү күндө илимий өӊүттөн ийине жеткире изилденбей жатышы талдоого алынды.

Полный текст

В статье рассматривается игровые упражнения на уроке иностранного языка. Использована игровые ситуации и сказочные сюжеты, для повышения мотивации изучения иностранного языка. В статье предлогаются игры, сценарий и лексико-семантические проблемы.

            Игровые упражнения позволяют организовать целенаправленную речевую практику обучаемых на иностранном языке, тренировкуи активизацию в ее рамках навыков и умений монологической и диалогической речи, различных типов взаимодействия партнеров в общении.

            Цель каждой из игр, приведенных ниже, составляет речевая тренировка на  иностранном языке.

Полный текст

Макалада Абай (Ибрагим) Кунанбаевдин кыргыз маданиятындагы орду жана анын чыгармаларын кыргыз тилине которуудагы алгачкы кыргыз интеллигенциясынын өкүлдөрүнүн эмгектери:  1930–1940-жылдары Жоомарт Бөкөнбаев менен Аалы Токомбаев тарабынан колго алынган которуу иши,  Аалы Токомбаевдин баш сөзү менен 1970-жылы жарык көргөн «Абай менин элим» аттуу жыйнак, 1994-жылы жарык көргөн «Абайдын ырлары» аттуу  ыр жыйнак,  1994-жылы «Айла» басмасында жарык көргөн  «Мыкты ырлардын китепканасы» деген ат менен Абайдын тандалма ырларынын котормолору мыкты делген тогуз акындын котормолору, 1995-жылы «Шам» басмасынан жарык көргөн «Абай ырлары» аттуу төрт кыргыз акыны которгон  ыр жыйнактары тууралуу сөз болот жана котормолордо Абайдын ырларынын тематикасы – социалдык жактан ыдыраган  феодалдык-уруучулук коомдун моралдык-нравалык бейнеси экендиги жана акындын дүйнө туюмун мүнөздөгөн сезимдерин, ойлорун, сөздөрүн жана образдар системасын, стилистикалык ыкмаларын берүү аракеттери,  Алым Токтомушевдин калемине таандык Абайдын санат, насыят, жан сыры түрүндө жазылган «Гаклия»  аттуу прозалык чыгармасы тууралуу айтылат.

Полный текст

Макалада Чынгыз Айтматовдун миф чыгармачылыгынынжазылышынын жана жарыяланышынын хронологиялык принциби, эпикалык мотивден мифологияга, ал аркылуу эсхатологияга өткөн негизги этаптардын так аныкталгандыгы, адабий чыгармачылык менен мифологиялык традициялардын байыркы доордон бүгүнкү күнгө чейинки көп  кылымдык тарыхы, анда мифке жана миф чыгармачылыкка карата мамиленин ар кандай типтери, ошондой эле анын чыгармачылыгындагы эсхатологияга өткөн этап “Кыямат” романында улантылгандыгы, андагы теориялык-философиялык ойломдун тереңдиги, адамды жана дүйнөнү ачып-түшүндүрүүнүн көркөм-эстетикалык жана абстракттуу-теориялык формаларынын жогорку деңгээлде колдонулгандыгы,  андагы адамзат цивилизациясынын экологиялык-моралдык абалы, ушул процессте түпкүлүктүү философиялык негизинин өзгөчөлөнгөн символикалуу образдары жана мифтердин тарыхый-маданий процесстин жүрүшүндө өзгөрүүлөргө учурап, жаңы контекстке кошулуп трансформацияланышы окумуштуулар тарабынан терең ачылгандыгы тууралуу сөз болот. 

Полный текст

В этой статье рассматривается место и ценность современных технологий Web 2.0 в образовании. Изучена эффективность инструментов Web 2.0, используемых для обучения молодого поколения, достойно занимающего свое место в сфере образования, и их роль в повышении уровня знаний учащихся за счет широкого использования их в преподавании английского языка.

Современные информационные технологии, инструменты Web 2.0, позволяют учащимся быстро адаптироваться к окружающей среде и социальным изменениям за счет повышения качества обучения и образования, что в значительной степени помогает им овладеть английским языком. Инструменты Web 2.0 позволяют каждому получить знания, необходимые как сегодня, так и в будущем постиндустриальном обществе. Технологии Web 2.0 являются важным фактором активного и эффективного внедрения в образование и повседневную жизнь и создания системы образования, отвечающей требованиям информационного общества.

Полный текст

Данная работа посвящена вопросам практики обучения приставочным глаголам движения на занятиях в киргизской аудитории, так как глаголы движенияотносятся к наиболее частотно употребляемой лексике.

Обучающиеся студенты уже имеют определенные знания о глаголах движения, но допускаются ошибки в употреблении данных глаголов. Поэтому необходимо углубление знаний о глаголах движения. Проводится обучение употреблению глаголов однонаправленного движения,совершенствование навыков и умений по конструированию и правильному использованию глагольных словосочетаний, обогащение речи наиболее употребительными глагольно-именными сочетаниями.

Изучение глаголов движения способствует развитию языковых, речевых способностей обучающихся, и в данной работе мы попытались составить методику работы в данном направлении. Для усвоения нового материала использованытаблицы, даны тренажные упражнения на автоматизацию речевых образцов, учебные тексты.

Полный текст

При обучении русскому языку как неродному основной целью является формирование языковых, речевых умений обучающихся. И для достижения учебных целей в обучении русскому языку эффективно использование текстового материала о своей стране, его природе, так как такие тексты обычно вызывают интерес, способствует освоению учебного материала, являются большим стимулом к активизации речевой деятельности обучающихся.

Изучение русских числительных, его склонения очень сложно для обучающихся, поэтому необходимо применение на занятиях по работе над количественными числительными опорных таблиц, текстов и упражнений с новыми, интересными сведениями о природе родной земли. Обучающиеся должны уметь сказать не только о своих биографических данных, но и о своей стране, ее природных особенностях, существующих проблемах в окружающей среде.

Подобный текстовый материал является не только средством формирования речевых способностей, но и способствует формированию патриотических, нравственных качеств личности.

Полный текст

Настоящая статья не ставила целью дать подробный анализ ошибок в произношении и ударении, употреблении различных понятий, слов-паразитов.

Ученые, литераторы, интеллигенция, неравнодушные к судьбе языка, с первых лет Советской власти боролись за его чистоту и правильность использования.

Учитывая, что наиболее опытные преподаватели учебных заведений обучались на русском языке, многие родители отдают детей в школьные классы, лицеи и колледжи с обучением на русском языке, чтобы дальнейшая учеба в вузе давалась легче.В некоторых странах наблюдается снижение уровня изучения русского языка в образовательных учреждениях, что требует анализа причин и выработки стратегий по сохранению его роли в образовательной системе.

В эпоху цифровых технологий знание русского языка позволяет пользоваться широким спектром онлайн-ресурсов и платформ, что делает его важным инструментом в сфере образования и профессиональной деятельности.

Полный текст

В этой статье проанализирована проблема развития коммуникативной толерантности студентов вуза средствами иностранного языка и даются практические рекомендации по названной проблеме. Исследование подчеркивает важность развития коммуникативной толерантности среди студентов вуза через изучение иностранного языка. В условиях глобализации и мультикультурного общения, способность к толерантному взаимодействию является неотъемлемым навыком. Изучение иностранных языков расширяет лингвистические и культурные горизонты, способствуя формированию уважения к разнообразию культур. Предложенные компоненты и методы обучения могут интегрировать языковое и межкультурное образование, что способствует подготовке студентов к эффективной коммуникативной толерантности в разнообразном мире. Это исследование вносит вклад в разработку образовательных программ, направленных на формирование у студентов умений, необходимых для успешного общения в мультикультурной среде.

Полный текст

в статье рассматриваются вопросы уровневого обучения студентов русскому языку как второму на неязыковых факультетах КГУ имени И. Арабаева.

Необходимость разработки методического аппарата уровневого подхода обучения вызвана сменой подходов к обучению: от грамматического к коммуникативно-деятельностному подходу, ориентированному на организацию продуктивной деятельности учащихся через моделирование разнообразных речевых ситуаций в различных сферах общения: социально-бытовой, социально-культурной и учебно-трудовой. Объектом обучения с позиции данного подхода становится речевая деятельность в таких видах как аудирование (слушание), чтение (понимание прочитанного), письмо.

Авторами даются методические рекомендации по обучению уровней В1, В2 с практической направленностью и представлением ситуативно-тематического материала с учетом языкового уровня студентов. Отмечается, что уровневый подход к организации учебной деятельности в вузе способствует целенаправленному обучению студентов педагогического направления и повышению качества процесса обучения русскому языку.

Полный текст

В данной статье рассматривается несомненная роль языка в социуме. Именно лингвистические навыки дают возможность правильно ориентироваться в информационном потоке,владеть средствами управления и передачи информации. Знание языка позволяет приобщение личности к общечеловеческой культуре.Также в работе упоминается становление языковой компетенции параллельно с развитием коммуникативной и культурологической компетенции. Здесь отмечена особая роль текста в получении новых знаний, необходимой информации. На становление билингва влияет не только взаимодействие, сопоставление родного и изучаемого языков, но и процесс взаимодействия двух культур. Культура каждого народа многогранна и своеобразна. Лингвокультурология собирает и систематизирует народные знания, оказывает влияние на процесс формирования личности.

         Моделируя понятие о внешнем мире, детально разрабатывая свое представление о мире, человек в процессе эволюции вместе с тем постигает язык, углубляет и делает более близкими для себя языковые значения, развивает свои лингвистические навыки. Языковая компетенция развивается параллельно с коммуникативной и культурологической компетенцией. Для стран постсоветского пространства, где существует актуальные билингвизм и полиязычие, постановка и решение этих проблем означает качественное улучшение преподавания лингвистических дисциплин. 

Полный текст

В данной статье исследуются языковые средства передачи эмоциональных и оценочных оттенков в англоязычной художественной литературе. Обсуждаются основные лингвистические и стилистические приемы, которые писатели используют для создания эмоционального напряжения и воздействия на читателя. В частности, рассматривается роль лексических средств, таких как выбор слов с сильной эмоциональной окраской и использование риторических форм, включая иронию и сарказм. Также подчеркивается важность описательных приемов и их влияние на восприятие персонажей и сцен. Диалоги персонажей и их стилизация, а также использование метафор и аллегорий также считаются ключевыми элементами в создании эмоционально насыщенного текста. Эта работа помогает лучше понять механизмы художественного выражения в англоязычной прозе и их влияние на восприятие читателя. Ключевые слова: лингвистические средства, художественная проза, эмоциональные оттенки, лексические средства, ирония, сарказм, описательные приемы, диалоги персонажей, фигуры речи.

Полный текст

Бул макалада азыркы казак адабиятынын көрүнүктүү өкүлдөрүнүн бири Марфуга Бектемированын поэтикалык изденүүлөрү жөнүндө сөз болот. Советтер Союзу урагандан бери мурдагы союздук республикалардын ортосундагы маданий, анын ичинде адабий байланыштар солгундап, ар ким өз-өзү менен болуп калган учурлар болду. Анан акырындап ортодо аз болсо дагы көркөм котормолорду ишке ашыруу, биргелешкен адабий кечелерди өткөрүү аракеттери жүрдү. Мисалы, казак элинин дүйнөгө белгилүү жазуучусу Мухтар Ауэзовдун “Дүрбөлөң заман” повести Кымбатбек Укаевдин котормосунда жана Чыңгыз Айтматовдун баш сөзү менен китеп болуп чыгып,  Мамлекеттик тил комиссиясынын чечими менен эгемен мезгилинде кайра басылды (2017). Абай Кунанбаевдин, Мукагали Макатаев менен Магжан Жумабаевдин, Олжас Сулейманов менен Улугбек Есдуалеттин китептери кыргызчаланып, биздин элдин ичинен өз окурмандарын тапты. Айрымдар жеке акын-жазуучулар тарабынан которулса, Абай менен Улугбек Есдалулеттин ырларын топ акындар которгон учурлар бар. Мисалы, акыркы аталган автордун “Биз дагы ашык болгонбуз” аттуу китебин көрүнүктүү акындар С.Эралиев, С.Жусуев, А.Рыскулов, М.Ааматов ж.б.лар которушкан. Эки элдин адабий алакасы тууралуу “Кыргыз, казак эгиз эл” аттуу салмактуу китеп дагы жарык көргөн (Түзгөн: С.Станалиев, М.Тентимишев). Биз дагы ошол салтты улап, Марфуга Бектемированын ырларын кыргыз тилине которуп, жана анын поэзиясындагы өзгөчөлүү жактарды анализдөөгө аракет кылдык.

Акындын ырларында, эң биринчиден, граждандык пафос негизги орунда. Ал өзүн казактын, талаанын кызы катары идентификациялайт. Андан кийин өз ата мекенинин жан-жаратылышына өзгөчө дилгирлик менен тартылып, талаа, деңиз, айыл, төрт мезгилдин көрүнүшү, таңдын атышынан күндүн батышына чейинки керемет сулуулук ж.б. тууралуу мыкты ырларды жараткан. 

Акын айланага суктанып эле отура бербейт. Ал ушул керемет дүйнө менен бирге болуу түбөлүк эмес экендигин, өмүрдүн учкулдугун, жаштыктын кайталангыстыгын, дүйнөнүн кымбаттыгын ырга салган философиялык ырларга дагы поэзиясынан негизги орун берет. Акындын сүйүү лирикалары аял затына мүнөздүү тартынчаактык менен коштолот. Бирок ошол эле учурда анда сыр жашырбастык бар. Сүйүү бир гана кымбат адамына сүйүү эмес. Анда жалпы эле эл-жерге, балага сүйүү дагы бар.

Чыгармачылыгын карап отуруп, биз акын Марфуга Бектемированын өзүнүн анча узак эмес (54 жаш) өмүрүндө көп адабий табылгаларды калтырып кеткендигин анын поэзиясындагы өзгөчө саптар, көркөм сөз каражаттарынын колдонулушу аркылуу далилдегенге аракет кылдык.

Полный текст