#4, 2024

ИСКУССТВОВЕДЕНИЕ

    Ирсалиева Н.А., Артыков К.Д.,
Б.К. СЫДЫКОВДУН КЫРГЫЗ СКУЛЬПТУРАСЫН ӨНҮКТҮРҮҮГӨ КОШКОН САЛЫМЫ ЖАНА АНЫН ИШМЕРДҮҮЛҮГҮ
Страницы:10-17      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-10-17

Макалада скульптура жаныры жөнүндө жалпы түшүнүк жана Кыргыз монументалдык скульптуралар жөнүндө маалымат каралып, аларга колдонулуучу материалдар менен жасалуучу техникалык каражаттары менен тааныштык. Искуксствонун бул түрүнүн жогорку денгээлде өсүшүнө салым кошкон, улуттук көркөм маданияттын көрүнүктүү ишмери, Кыргыз республикасынын Эл сүрөтчүсү Б.К. Сыдыковдун чыгармачылык ишмердиги менен тааныштык. Белгилүү скульптордун колунан көптөгөн көрүнүктүү эмгектери жаралган. Кыргыз скульптурасын өнүктүрүүдөгү монументалдык чыгармачылык изденүүлөрү менен жараткан кээ бир чыгармалары кыргыз элинин атактуу балбаны Каба уулу Кожомкулдун эстелиги, Улуу агартуучу И. Арабаевдин айкели, Айкөл Манастын эстелигине токтолдук. Кыргыз элинин белгилүү инсандардынын скульптуралык чыгармаларда ар кандай материалдар менен чагылдырып, алардын ар бирине ошол кылымдагы  өзүнө тийешелүү болгон баатырдык, айкөлдүк, даанышмандык образдарды жаратып, элге тартуулаган.

 Сүрөтчү өзүнүн скульптуралык чыгармаларында  руханий дүйнөнү, айлана-чөйрө жөнүндөгү ойлорду, анын эстетикалык идеяларын, фантазияларын чагылдырган.  Бул скульпуралык чыгармалары ачык асман алдында койулуп, Кыргызстанга арналган. Талантуу сүрөтчү, Б.К. Сыдыков скульптуранын Кыргызстанда калыптануусуна жана өсүүсүнө эбегейсиз зор салым кошкон. Кыргыз скульптурасы бүгүнкү күндө сапаттык жактан өнүгүшү, жаратмандардын чыгармачылыгындагы көп кырдуу концепциялары алардын өзгөчөлүктөрү боюнча боордош элдердин искусстволору менен ат салышып, эл аралык аренага чыккан. Бул жаштарды эстетикалык жактан тарбиялоого, элдин улуттук руханий маданиятын, өнөр – казынасы менен тааныштырууга аларды ар тараптан өнүккөн, инсанды тарбиялоого,  адистик багытка даярдоого чакырат. Ошондой эле анын талыкпаган уюштуручулук жана коомдук ишмердигинин, кыргыз көркөм сүрөт искусствосунун тагдырына жана келечегине болгон камкордугугун аркасында чон-чон чыгармачылык ийгиликтерди багындырганына күбө болдук. 

жүктөө/ачуу

    Мамытова А.Ж., Абдиллажан уулу Э..., Толтоев А...,
КОМУЗЧУЛУК ѲНѲРДҮН ТАРЫХЫЙ ѲСҮП – ѲНҮГҮҮ ЭТАПТАРЫ
Страницы:17-24      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-17-24

макалада кыргыздын улуттук аспаптарынын сап башында турган комуз аспабынын, комузчулук өнөрдүн өсүп-өнүгүү этаптары каралат. Ошону менен катар «комуз – кыргыздардын эң аздектеген музыкалык аспабы болуп эсептелинээри, өзүнүн аталышы боюнча тектеш кѳп элдердин аспаптарына окшош болгонуна карабастан ѳзүнүн жекече ѳзгѳчѳлүгү менен Орто Азия чѳлкѳмүндѳ курчап турган аспаптардан айырмалуу экендиги анын ѳзүнүн үч кылдуулугу, беренеси жоктугу, толгоосунун кѳп түрдүүлүгү, ойноо ыкмаларынын түрлѳрү, тембри боюнча жана аткарыла турган чыгарманын деңгээли менен алардан кашкая бѳлүнүп тургандыгы жана Орто Азия маданиятын ѳзүнѳ сиңирген аспап» экендиги айтылат.

жүктөө/ачуу

    Мурзаев М.С.,
ТӨКМӨЛӨРДҮН ПСИХОЛОГИЯЛЫК ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
Страницы:25-31      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-25-31

макаладатөкмөлөрдүн психологиялык өзгөчөлүктөрү каралат.Алардын сезимдери жана идеялары башка адамдардын сезимдеринен жана идеяларынан айырмаланат. Төкмөлөрдүн кабылдоосу өзгөчө болгондуктан, алар абдан сезимтал жана баамчыл болушат. Ушундан улам алар адамдар сезбегенди сезишет, эл кабыл албаганды кабыл алышат жана адамдар сезбегенди сезишет. Айрыкча, кабыл алуучулук өзгөчөлүгү бар. Акындардын кабылдоосунда өзүнчө аң-сезимдүүлүк, тереңдик, ойчулдук касиеттер бар.

Төкмөлөрдүнкабыл алуусубүт жан дили менен атаандашынын сөзүнө көңүл буруп, аны үзүк-үзүк эмес, өзүндөгү жаралып жаткан ойлор менен ж.б.у.с. жалпы биримдикте кабыл алуунун ишке ашышы менен өзгөчөлөнөт.

жүктөө/ачуу

    Мурзаев М.С.,
САНЖЫРА ЖАНА ПСИХОЛОГИЯЛЫК МЫЙЗАМДАР
Страницы:32-38      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-32-38

Макалада генеалогия, уруулук түзүлүш, уруунун оозеки тарыхы маселелери каралган. Санжыра канчалаган кылымдар бою өз уруусунун, жалпы кыргыз элинин тарыхын оозеки сактап, жаш муундарга үйрөтүү менен улуттук тарбия иштерин жүргүзүп келет. Санжыра адамдардын көп кылымдардагы жашоосун камтыйт, анын мазмуну бай жана ар түрдүү. Санжыраны санжырачылар, тарыхчылар, фольклорчулар ж.б.у.с., чогултулган материалдар изилденгени менен натыйжалары талданбай, теориялык-методологиялык негиздери атайын илимий изилдөөнүн предметине түшүрүлгөн эмес.

жүктөө/ачуу

    Осмоналиева А.М., Ажыгулова А.Б.,
МУЗЫКАЛЬНЫЕ ИНСТРУМЕНТЫ В СИТУАЦИЯХ ВОЙНЫ И МИРА
Страницы:38-45      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-38-45

Музыкальный инструментарий непосредственно связывает этномузыкознание с этнографией, археологией, историей. Музыкальный инструмент не просто отражает мир, но моделирует его: во время звучания каждого из таких шедевров перед слушателем приходит человеческая жизнь-зарождаясь из небытия, минуя фазы развития и кульминацию, она уходит в небытие вновь.

В целом, многое унаследовав от более древних кочевых и оседлых этносов Евразии, кыргызы смогли создать свое, вполне оригинальное искусство, во многом отличное от искусства соседних народов. Оно синтезировало художественный мир кыргызов, выработав своеобразные стилевые черты.

жүктөө/ачуу

    Садыкова В.Э.,
СЛУШАНИЕ-ВОСПРИЯТИЕ МУЗЫКИ КАК ВИД МУЗЫКАЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
Страницы:45-49      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-45-49

В данной статье рассматривается вопрос слушания-восприятия музыки как наиболее сложный неактивный вид музыкальной деятельности. Как средство чувственного, эстетического воспитания, повышение музыкального кругозора, музыкального вкуса, развитие интереса к музыке, развитие музыкальных способностей. Это эмоциональное воспитание осознанного отношения к   музыке как чувственного воспитания, осмысления художественной музыкальной формы и более глубокого сопереживания художественным образам. Проявления интереса к музыке, накопления багажа слушания, предпочтения, увлечения. Развитие сенсорных способностей. Музыка как часть культуры, которое прививает понятие   о красоте, гармонии и наполняет жизнь эмоциями.

жүктөө/ачуу


ПЕДАГОГИКА

    Абдухамидова Б.А., Сабитова Э.С.,
БАШТАЛГЫЧ МЕКТЕПТЕРДИН ОКУУЧУЛАРЫНЫН ОКУРМАНДЫК КЫЗЫГУУЛАРЫН АРТТЫРУУДА БАЛДАР КИТЕПТЕРИНИН РОЛУ
Страницы:90-98      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-90-98

Балдар китептерин башталгыч мектептерде тигил же бул предметти окутууда пайдалануу окуучулардын ошол предметти мыкты өздөштүрүүсүнө өбөлгө түзөт жана окурмандык ишмердүүлүгүн калыптандырууда зор роль ойнойт. Ошондуктан, окуу предметине ылайык жазылган окуу китеби менен гана чектелбөө керек. Макалада окуучуларды окууга мотивациялоо үчүн жазылган балдар китептеринин түрлөрү, аларды башка предметтерди өздөштүрүүдө колдонуунун натыйжалуулугу тууралуу сөз болот. Балдар китептеринин түрлөрүнө (электрондук китептер, аудиокитептер, көркөм китептер, декоддоо үчүн китептер, чоң форматтагы китептер, таанып-билүүчүлүк китептери жана башкалар) кыскача мүнөздөмө берилип, аларды окуу процессинде колдонууга карата айрым сабактардын иштелмелеринин болжолдуу үлгүлөрү сунушталды. Бул иштелмелер 1-2-3-4-класстарда колдонууга карата башталгыч класстардын мугалимдерине багыт берет.

жүктөө/ачуу

    Ажымамбетова Н.К.,
ИНТЕГРАЦИЯ ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ПРЕПОДАВАНИИ КИТАЙСКОГО ЯЗЫКА
Страницы:98-104      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-98-104

Постоянное совершенствование современных информационных технологий не только ускорило создание современной информации в нашей стране, но и в определенной степени способствовало развитию образования. Все больше и больше преподавателей замечают преимущества информационных технологий и начинают придавать значение эффективной интеграции информационных технологий и базового образования. В высших учебных заведениях преподавание китайского языка в сочетании с современными информационными технологиями может создать хорошую атмосферу обучения и преподавания, повысить интерес учащихся и их энтузиазм, а также имеет большое значение для улучшения навыков письма и чтения.

жүктөө/ачуу

    Акылбек уулу Н..., Давлеталиева Н.К., Чыланбекова Н..., Сартбекова Н.К., Н.К.,
ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ УСЛОВИЯ ФОРМИРОВАНИЯ МЕЖКУЛЬТУРНОЙ КОММУНИКАЦИИ СТУДЕНТОВ ГУМАНИТАРНЫХ ВУЗОВ В ПРОЦЕССЕ ИЗУЧЕНИЯ ИНОСТРАННОГО ЯЗЫКА
Страницы:104-114      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-104-114

В статье рассматриваются педагогические условия, эффективные для процесса формирования межкультурной коммуникативной компетентности студентов неязыковых вузов. Формирование межкультурной коммуникации у студентов гуманитарных вузов является важным аспектом их образовательного процесса, особенно в контексте изучения иностранных языков. Практические условия для этого включают не только традиционные занятия по языку, но и различные формы культурного обмена и взаимодействия. В процессе обучения акцент делается на развитие коммуникативных навыков, практика реального общения на иностранном языке с носителями языка и другими студентами, участие в культурных мероприятиях, визиты в музеи, театры и выставки, связанные с изучаемым языком и культурой, использование аутентичных ресурсов: фильмы, музыка, литература и интернет-ресурсы на иностранном языке как средства погружения в культурный контекст. Совместные проекты с иностранными студентами, направленные на развитие межкультурного диалога и понимания. Программы обмена и стажировки за рубежом, которые предоставляют студентам возможность практического применения языковых навыков в межкультурной среде. Эти условия способствуют не только улучшению языковых компетенций, но и развитию глубокого понимания межкультурных различий и сходств, что является ключевым для эффективной межкультурной коммуникации. В результате студенты гуманитарных вузов становятся более подготовленными к работе и жизни в многонациональном и мультикультурном мире.

жүктөө/ачуу

    Артыков К.А., Нусубалиева Г...,
АЗЫРКЫ МУЗЫКА САБАГЫНЫН МУГАЛИМИН ДАЯРДООНУН ӨЗГӨЧӨ МИЛДЕТТЕРИ
Страницы:114-119      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-114-119

Бул макалада искусство жана маданият багытындагы окуу жайларында окутуу процессин уюштуруу заманбап талаптарга жооп бере турган музыка мугалимдерин сапаттуу, кесипкөй даярдоонун орчундуу маселелери козголот. Автордун пикири боюнча, окуучуларды окутууга жигердүү жана чыгармачыл мамиле кылуу, ошондой эле универсалдуу музыкантты даярдоого көмөктөшүүчү дуалдык окутуунун негизинде (дуалдык окутуу – окуунун теориялык бөлүгү билим берүү уюмунун базасында, ал эми практикалык бөлүгү жумуш ордунда өтүүчү окутуунун бир түрү) теориялык окууну практика менен жакындаштыруу артыкчылыктуу болуп саналат.

жүктөө/ачуу

    Бегалиева Д.А., Шамканова Г.Д.,
РОЛЬ РАЗВИТИЯ МЕЛКОЙ МОТОРИКИ РУК У ДЕТЕЙ ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА
Страницы:119-124      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-119-124

Данная статья посвящена проблеме развития речи детей дошкольного возраста.   Даны рекомендации и упражнения по развитию мелкой моторики рук у дошкольников. О комплексной    программе направленноойна развитие ритма и  мелкой моторики рук средствами физического воспитания, создающаязону развития всех сторон психики, моторики и речи ребенка. Существует много средств воспитания звуковой культуры речи, развитие мелкой моторики рук являются одними из таких средств. Таким образом, развитие мелкой моторики пальцев рук, способствует формированию правильного произношения у детей с дошкольного возраста.

жүктөө/ачуу

    Давлетярова Н.А., Кутуева Б.К.,
САНАРИПТИК ЧӨЙРӨДӨ И. АРАБАЕВ АТЫНДАГЫ КМУнун ИННОВАЦИЯЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮ СИСТЕМАСЫН УЮШТУРУУДА ИЛИМИЙ КИТЕПКАНАНЫН РОЛУ
Страницы:124-131      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-124-131

Бул  макалада билим илим чөйрөсүн  санариптештирүү жана  жогорку  окуу  жайлардын окуу  процессин  инновациялык  методдорду  колдонуу  менен болочок  кадрларды  даярдоодо китепканалардын  орду  жана ролу  жөнүндө  маалымат  берилген. Макалада  негизинен И. Арабаев  атындагы  Илимий  китепкананын  ишмердуулугу  жөнүндө  маалымат  берилип,  китепканалык   процесстерди  автоматташтырып уюштуруу  маселеси  каралган. Өзгөчө электрондук  китепкананы түзүү жана    дүйнөлүк   маалымат   ресурстарына   эркин  кирип колдонуу  жолу  менен  китепканалык  ишти  трасформациялап,   билим  берүу системасын  жакшыртууга багытталган.

жүктөө/ачуу

    Давлетярова Н.А., Шабданова М.Ж.,
НОВЫЕ ВОЗМОЖНОСТИ БИБЛИОТЕК КЫРГЫЗСТАНА В УСЛОВИЯХ ЦИФРОВОЙ СРЕДЫ
Страницы:131-136      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-131-136

В статье рассматривается роль современной библиотеки в   условиях цифровой среды, которая   как масштабный   социальный институт, предоставляет обществу организованную систему свободного доступа к отечественным и мировым информационным ресурсам. В данной статье акцентируется   внимание на создании нового ресурса «электронного контента», на обеспечение свободного доступа к информации и поднять информационную культуру пользователей.

жүктөө/ачуу

    Джунушалиева К.К., Шаршенова Д.С., Мадиева А.М.,
ТАБИГЫЙ-ИЛИМИЙ БАГЫТЫНДАГЫ МУГАЛИМДЕРДИН КЕСИПТИК КАЙРА ДАЯРДОО ПРОЦЕССИНДЕ ТУРУКТУУ ӨНҮГҮҮ ҮЧҮН БИЛИМ БЕРҮҮ МАСЕЛЕЛЕРИН ИНТЕГРАЦИЯЛАП ОКУТУУ
Страницы:136-146      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-136-146

Макалада табигый-илимий багытындагы мугалимдерди кесиптик кайра даярдоо процессинде туруктуу өнүгүү үчүн билим берүү маселелерин интеграциялап окутуу боюнча мазмундук, технологиялык жактан камсыздоодо билим берүүнүн системалык мамилесин окуу процессинде ишке ашыруу методикалык сунуштар берилген.

жүктөө/ачуу

    Калдыбаева А.Т., Өмүрканова Ч.Т.,
ҮЗГҮЛТҮКСҮЗ БИЛИМ БЕРҮҮДӨ АРАЛЫКТАН ОКУТУУНУН ОРДУ ЖАНА ШАРТТАРЫ
Страницы:146-153      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-146-153

Кыргызстандагы азыркы тарыхый кырдаалдын өзгөчөлүктөрү билим берүүнүн мазмунун жана багыттуулугун түпкүрүн өзгөрткөн жаңы цивилизациялык мамилелерге өтүү менен мүнөздөлөт. Бул шарттарда бүгүнкү күндүн керектөөлөрүнө ылайык билим берүү системасын модернизациялоо проблемасын чечүү өзгөчө актуалдуулукка ээ болууда. Мында өлкөнүн масштабында глобалдуу мүнөзгө ээ болгон билим берүүнүн сапатын жана жеткиликтүүлүгүн чечүү стратегиялык милдет болуп саналат.Аралыктан үзгүлтүксүз окутууну формасынын уюштуруунун педагогикалык  жактан билим берүү заманбап маалыматтык  технологияларга негизделген аралыктан окутуу Кыргызстандагы ЖОЖайлардын ичинен көбүнчө AVN программасы аркылуу маалыматтык-билим берүү системасы катары билим берүүнүн элементтерин жана виртуалдык билим берүү чөйрөсүнүн көптөгөн элементтерин айкалыштырат деген тыянак чыгарууга мүмкүндүк берет. Дистанттык окутуунун педагогикалык технологиялары – электрондук телекоммуникацияларды жана дидактикалык каражаттарды колдонуу менен кыйыр жана түз байланыштын педагогикалык технологиялары аркылуу иш жүзүнө ашырылат.

жүктөө/ачуу

    Кожогелдиева К.М., Сафарбаева Н.А., Абдыкеримова А.Ш.,
УЧЕБНЫЙ ПРОЦЕСС КАК УСЛОВИЕ ПСИХИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ УЧАЩЕГОСЯ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ
Страницы:153-159      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-153-159

Статья напоминает важность учебного процесса младших школьников как ведущий вид деятельности, где осуществляется качественное психическое развитие детей. В учебном процессе ребенок изменяется как субъект учебной деятельности, где развиваются познавательные процессы и формируются личностные качества. Особое место занимает развитие свойств внимания. Внимание тесно связана со всеми психическими процессами, так как его уровень стимулирует эффективность учебной деятельности. Ведущим в становлении элементов учебной деятельности является произвольное внимание, под влиянием которого младший школьник адекватно воспринимает учебную задачу и учебные действия. Способность педагога подбирать развивающие и увлекательные задания зарождают интерес ребенка к учебному процессу, стимулируя произвольное внимание и другие свойства внимания. Как показывают теоретические и эмпирические данные учебная деятельность является основным условием развития младшего школьника.

жүктөө/ачуу

    Койлубаева Н.К.,
БОЛОЧОК МУГАЛИМДЕРДИ КЕСИПТИК ЖАКТАН КАЛЫПТАНДЫРУУДА ПЕДАГОГИКАЛЫК ЧЕБЕРЧИЛИКТИН МААНИСИ
Страницы:160-167      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-160-167

Макалада болочок мугалимдерди кесипкѳй адис катары калыптандыруудагы педагогикалык чеберчиликтин ѳзгѳчѳлүктѳрү, мааниси, окумуштуулардын изилдѳѳлѳрү, тыянактары жалпылаштырылып, азыркы мезгилдеги мугалимге коюлуучу талаптарга кѳңүл бурулду. Окутуу жана тарбиялоо процесстеринде педагогдун чеберчилиги жана устаттыгы эң негизги ролду ойнойт.Себеби мугалимдин эмгеги чыгармачыл иш-аракетти талап кылат, ал педагогдон практика жүзүндө педагогиканын жалпы теориялык жоболорун түшүнүүнү жана аны кырдаалга жараша колдонууну шарттайт. Ал бардык мезгилде бүткүл адамзат үчүн өз маанисин жоготпогон баалуулукту, б.а. педагогикалык иш-аракетти өзү үчүн аткаруу, мугалимдик кесибине жашоо милдети катары мамиле кылуу керектигин билүүнү аныктоого мүмкүндүк берет.Болочоктогу адистин кесипкѳй мугалим катары педагогикалык жѳндѳмдүүлүктѳрүн ѳркүндѳтүүдѳ, окутуу-тарбиялоо иш-аракетинде жаңы кѳндүмдѳрдү, педагогикалык билим-билгичтиктерди калыптандырууда педагогикалык чеберчилик түздѳн-түз таасир этет

жүктөө/ачуу

    Куканова М.А., Нургазиева А...,
ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ РАБОТЫ НА УРОКАХ ЧТЕНИЯ ДЛЯ ФОРМИРОВАНИЯ КОММУНИКАТИВНЫХ КОМПЕТЕНЦИЙ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ
Страницы:167-171      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-167-171

В статье раскрываются основные направления работы учителя на уроках чтения начальной школы по формированию коммуникативных компетенций младших школьников. Тема статьи представляется актуальной, поскольку в современной школе наблюдается недостаток обучения детей только навыкам чтения, назревает необходимость обучать их ещё и коммуникативным навыкам общения межличностным отношениям. В учебных программах нет специальных тем, обучающих этому. Также показывается необходимость применения различных методов и приемов чтения и понимания текстов, позволяющих развивать и навыки общения. Важно не только понять содержание текста, но и уметь излагать свои мысли по поводу него, обсуждать тему с другими людьми, делиться своими впечатлениями. Для этого можно использовать обсуждение текста в классе, проведение дискуссий, написание сочинений.

жүктөө/ачуу

    
ЦИФРОВАЯ ТРАНСФОРМАЦИЯ НАУЧНОЙ БИБЛИОТЕКИ КГУ И. АРАБАЕВА В ИННОВАЦИОННОМ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОМ ПРОСТРАНСТВЕ
Страницы:172-178      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-172-178

Ключевым фактором, способствующим цифровой трансформации библиотек, является внедрение компьютеризации и цифровизации технологических процессов.  В данной статье рассматриваются изменения и приоритетные направления инновационной деятельности, происходящие в вузовских библиотеках в условиях цифровизации общества. Подчеркивается значимость вузовской библиотеки в создании информационно-образовательной среды. Дана характеристика деятельности научной библиотеки Кыргызского государственного университета им. И. Арабаева по организации информационной среды вуза и наполнению его информационными ресурсами.  В статье также рассматриваются место и роль библиотеки в информационном пространстве университета, современное состояние процесса цифровизации университетов. Представлен опыт работы Научной библиотеки Кыргызского государственного университет им. И.Арабаева.

жүктөө/ачуу


ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ

    Бакеева Б.З., Тургуналиева А.Ш.,
ҮЙ-БҮЛӨНҮН ТҮЗҮЛҮШҮНҮН УКУКТУК ЧЕНЕМДЕРИ
Страницы:49-56      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-49-56

Үй-бүлө коомдун негизги институту болуп саналат жана анын өнүгүшүндө өзгөчө маанилүү ролду ойнойт. Көптөгөн өлкөлөрдөй эле Кыргызстанда үй-бүлө түзүү маселелери мыйзам менен жөнгө салынат. Төмөндөгү макалада, Кыргыз Республикасынын Үй-бүлө кодексинин нике жана үй-бүлөлүк мамилелердин укуктук негиздерин, ошондой эле үй-бүлө мүчөлөрүнүн укуктарын жана милдеттеринин негизинде, үй-бүлөнүн түзүлүшүнүн укуктук ченемдери жана алардын азыркы мезгилдеги коомдогу орду талдоого алынган.

Кыргызстандагы үй-бүлө мыйзамдары үй-бүлө мүчөлөрүнүн укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоону камсыздайт. Үй-бүлөлүк укуктун негизги жоболорун билүү адамдарга бекем жана бактылуу үй-бүлөлөрдү курууга мүмкүндүк берет. Ошону менен бирге, Кыргыз коомунун негизин түзгөн үй-бүлө институту, ошол коомго тиешелүү болгон социумдун өнүгүшүндө маанилүү ролду ойнойт. Башка мамлекеттердегидей эле, Кыргызстанда үй-бүлө эле эмес, үй-бүлөө куруу маселелери да мыйзам менен жөнгө салынат. Бул макалада учурдагы Кыргыз Республикасынын Үй-бүлө кодекси нике жана үй-бүлөлүк мамилелердин укуктук негиздерин, ошондой эле үй-бүлө мүчөлөрүнүн укуктарын жана милдеттерин аныктайт деп баса жогоруда белгилегендей, Кыргызстанда да ар кандай  негизги үй-бүлө формалары талданды.

жүктөө/ачуу

    Бекбоева Т.А.,
ИСКУССТВЕННЫЙ ИНТЕЛЛЕКТ: ЗАКОНЫ АЗИМОВА И ТЕСТ ТЬЮРИНГА
Страницы:57-64      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-57-64

В статье рассматриваются концептуальные аспекты ИИ, который приносит с собой новые горизонты возможностей и вызовов.В современном мире исследования и публикации, связанные с созданием искусственного интеллекта, становятся всё более актуальными.Анализируемые в статье законы робототехники Айзека Азимова – это набор этических принципов, разработанных американским писателем Айзеком Азимовым, которые описывают базовые правила поведения и взаимодействия искусственных интеллектов (роботов) с людьми и друг с другом.Они предназначены для регулирования поведения и взаимодействия роботов с людьми. Законы робототехники, созданные известным писателем-фантастом Айзеком Азимовым, изложили ряд основных принципов, которым роботы должны следовать при взаимодействии с людьми. Тест Тьюринга стал своеобразным краеугольным камнем в обсуждении и понимании того, что такое искусственный интеллект и каковы его возможности.

жүктөө/ачуу

    Исраилов Т.Н.,
ВКЛАД ОБСЕ В РЕШЕНИЕ КОНФЛИКТОВ, МИРОТВОРЧЕСКУЮ И ДИПЛОМАТИЧЕСКУЮ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ
Страницы:64-73      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-64-73

Эта статья исследует значимость и роль Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе (ОБСЕ) в урегулировании конфликтов и поддержании мира. ОБСЕ, являясь одним из крупнейших международных организаций, собирающих государства-участники с общей целью обеспечения безопасности и сотрудничества в Европе, играет ключевую роль в промежуточных переговорах, дипломатической деятельности и миротворческих операциях. Статья рассматривает многогранный подход ОБСЕ к решению конфликтов, включая применение дипломатических инструментов, мониторинг соблюдения международных норм и обеспечение гуманитарной помощи. Также рассмотрены усилия ОБСЕ в содействии политическому диалогу и развитию доверия в регионах с накалом напряженности, таких как. Важным аспектом анализа является также роль ОБСЕ в поддержании прав человека, защите меньшинств и развитии демократии в странах-участниках, что способствует созданию условий для мирного сосуществования и предотвращению возникновения новых конфликтов. Данная статья подчеркивает важность ОБСЕ как ключевого актера в обеспечении мира и безопасности в Европе и за ее пределами.

жүктөө/ачуу

    Сейдакматов М.Ж., Алымкулов К.А.,
“ОМБУДСМЕН” ИНСТИТУТУ АДАМДЫН УКУГУН КОРГООЧУ ИНСТИТУТ КАТАРЫ
Страницы:74-81      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-74-81

Коомдогу  ар кыл терс   жараяндар  белгилүү бир  катмарлардын укуктук  теңсиздикке   жана   элдин  көпчүлүк  бөлүгүнүн   абалын  кыйла  начарлатууга  алып  келет.   Терс   фактылар     атуулдардын негизги  укуктары  менен  эркиндиктеринин     бузулушуна өбөлгө болот. Ушул жагдайда алардын укуктарын коргоо зарылдыгы пайда болууда.

            Автор коргоо бул  укуктун тийиштүү ченемдеринин маани-маңызына ылайык адамдардын  укуктарын толук урматтоону камсыз кылууга багытталган ишмердиктин   түрү деген аныктаманын негизинде КРнын  Омбудсменине  (Акыйкатчы)  маанилүү  роль  таандык экендигин көрсөткөн.    Анткени,    Омбудсмен  институту   Кыргызстанда гана эмес, дүйнөнүн  саясий  -укуктук  мейкиндигинде дагы  адамдын   укуктары  менен  эркиндиктерин  коргоо  жана  сактоо  жатындагы  маанилүү    механизм  катары кабылданат. Макалада, Омбудсмендин  кыргызстандык коомдо адам  укуктарын коргоо багытындагы ишмердүүлүгүн,   укук  тууралуу мамлекеттин агартуучулук  жана   билим  берүү  жагындагы  иш аракеттер  аныкталат деген пикирди  белгилеген.  Автор   коомдун  укуктук  маданияттынын денгээлин  жогорулатуу багытындагы       механизмдерин     иштеп чыгуу зарылдыгы көрсөтүлгөн.    

жүктөө/ачуу

    Шаршеева А.Ж., Амеркулова Ж.Д.,
ЖАШТАРДЫН БААЛУУЛУК БАГЫТТАРЫНЫН ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
Страницы:82-89      Язык:  lorem    DOI:10.33514/1694-7851-2024-4-82-89

Жаштар өздөрүнүн курагына, социалдык-психологиялык жана идеологиялык өзгөчөлүктөрүнөн улам социалдык-маданий идентификацияга өтө муктаж, ошондуктан башка социалдык жана курактык топторго караганда баалуулуктар системасын ассимиляциялоо менен байланышкан трансформация процесстерине көбүрөөк дуушар болушат, жүрүм-турумдун айрым формаларын калыптандыруучу нормалар, бул макалада жаштардын баалуулук багыттары, алардын артыкчылыктары жана баалуулуктарга көз караштары козголот.

Ааламдашуу жана тез технологиялык прогресс шартында жаштардын баалуулуктары олуттуу өзгөрүүлөргө дуушар болууда. Бул өзгөрүүлөрдү изилдөө жаштардын жаңы шарттарга кантип ыңгайлашарын жана алардын жашоосунда кандай баалуулуктар артыкчылыктуу экенин түшүнүүгө жардам берет.

Мобилдүүлүктү жогорулатуу, маалыматка жетүү жана эл аралык кызматташуу сабырдуулук, адам укуктары жана экологиялык жоопкерчилик сыяктуу глобалдык баалуулуктардын калыптанышына таасирин тийгизет.

жүктөө/ачуу